Szkice genealogiczne

[olkapolka]

Mapka Twa pokazuje jak jest teraz.

I jak mogło być
Ale ok - mapki wyraźnie pokazują, że tam tramwaj nie wjeżdżał.
Wjeżdża teraz.
I w sumie to potwierdza wersję spacerową nr 2. Od głównej bramy, grobowce, ścieżka, schody, groby Obrońców.
Powrót w odwrotnej kolejności.
Biegiem...a ona go ściga...hm.

[liv]

Biegiem...a ona go ściga...hm.

i

Sprinterka czy zjawa?
Spotkanie cmentarne - w każdem - zjawiskowe:)

Stawiam na zjawę, ona mieszka pod tą płytą grobową.
Niezłe ghost story Lem wysmażył. Jak porównać, wszystkie trzy spotkania ławeczkowe, to w każdym ona zjawia się niczym nadchodząca mgła. A on początkowo jej nie widzi.
Mało tego, pierwsze spotkanie ławeczkowe z "odkrycia" może być na tej samej ławeczce "ogrodowej".
Skupiliśmy się na drugim spotkaniu, cmentarnym - ale pierwsze ma miejsce...no bo jakiż to park może być gdzie nogi same niosą, prawie pusty i co najważniejsze - w pobliżu cmentarza?
Może Ogród Botaniczny? A skoro, to może i ławeczka ta sama? I zjawa może?
Z cmentarza ma niedaleko. 
Nic o sobie nie rzecze, tyle tylko, że widywana codziennie na dość szczegółowo opisanym rogu ulicy ( z tramwajem  ).
Jakaś dziwna, bo zjawy kojarzą mi do ciemności. A na cmentarzu ot, u siebie była. To i do bramy odprowadziła cichym lotem.
Oba razy laborant Krzysztof od niej ucieka.
I po niedzieli...
Trochę gene mi skręca metaodmęt ...może by zacząć nowy wątek o opowiadaniach młodzieńczych?

[Q]

Przewodas przeczytał (i odpisał). Twierdzi, że mu to jednak do hipotezy nie pasuje (poza ew. motywem jasnych oczu)...

[liv]

Przewodas przeczytał (i odpisał). Twierdzi, że mu to jednak do hipotezy nie pasuje (poza ew. motywem jasnych oczu)...

Jasne, że nie pasuje, skoro on szuka Racheli, a wiersz dedykowany jest Marii. Chociaż, czy aż tak bardzo nie? -  bo w Harey...H jest dość podobne do niewyraźnego M - czyli Marey.
Żart.
Tym niemniej nieuważnie czytał; siebie albo ten wątek - bo sam wynalazł cytat o Kaufmann zamieszczając w swym artykule...ten;
Zapamiętałem szczególnie dziewczynę nazwiskiem Kaufman: złotowłosa przystojna blondynka o oczach jak niebo, która, jak się odezwała, żydłaczyła nie do pojęcia.
Wytłuściłem co istotne i co niemal wprost wynika z wierszy - blondynka o niebieskich oczach (zgasły dwa małe nieba), a nie "jasnych".
Tak samo wygląda dziewczyna z omawianych opowiadań. Głównie Wynalazku; w Ogrodowym mniej, bo tam ciemno 
Aa, on przeczytał tylko ten jeden wiersz. Ba, to za mało.
Nie pasuje "żelazo które ja zabiło; a w drugim chwyciła w piersi kulę. To nie opis śmieci po zastrzyku. Acz mogło być samobójstwem.
Jest jeszcze jedna postać dziewczyny, z tomu II; łączniczka z getta bezimienna "siostra Jakuba" i.. ma złote włosy. Zginęła podczas powstania w getcie  lwowskim.
Nie żydłaczy.
I ewentualnie, ma grób na łyczakowskim.
No i... Maria to dość dalekie od Rachel. 

[olkapolka]

Wczytując się w treść niemal nie ma wątpliwości, że chodzi właśnie o rozległy ogród botaniczny wspomniany w poprzednim wpisie  – miejsce w miarę bezpieczne, gdzie bohater Krzysztof, spotyka, a jak się później okaże - tylko  roi sobie, dziewczynę.
Spotykają się na ławeczce (warto zerknąć w wpis o innym opowiadaniu z ławeczką – tu).

Czytam "Wypędzonego..."  - ponieważ jest to poniekąd kompilacja "Beresia", "Fijałkowskiego", wywiadów, listów i materiałów historycznych oraz "Wysokiego Zamku" - postanowiłam powtórzyć tę ostatnią pozycję i?
Może i całościowo to Ogród Botaniczny, ale "ciężko wparta w ziemię beka pełna słodkiej, zimnej wody" - obok "malutkiej ławeczki" - pochodzi wprost z Ogrodu Jezuickiego.

Ogród Jezuicki nie był szczególnie wielki (...) Między wysokimi krzakami, chyba leszczynowymi, bo miały czerwone witki, znajdowała się w pewnym miejscu wielka beka z wodą: zdaje się, że przeniosłem ją w trzydzieści lat później do opowiadania "Ogród ciemności".
"WZ" - wyd. "wyborcze" - str. 11

[liv]

Ogród Jezuicki nie był szczególnie wielki (...) Między wysokimi krzakami, chyba leszczynowymi, bo miały czerwone witki, znajdowała się w pewnym miejscu wielka beka z wodą: zdaje się, że przeniosłem ją w trzydzieści lat później do opowiadania "Ogród ciemności".

Może i całościowo to Ogród Botaniczny, ale "ciężko wparta w ziemię beka pełna słodkiej, zimnej wody" - obok "malutkiej ławeczki" - pochodzi wprost z Ogrodu Jezuickiego.

O, dzięki za ciekawą informację.
Chyba też na dobitkę Zamek odświeżę.
Dzisiaj to Park Iwana Franki, a już w czasach Lema im. Tadeusza Kościuszki - widać pisarz używa najstarszej nazwy.
Zerknąłem na mapę, niemal przylegał do ulicy Brajerowskiej, więc nie dziwota, że młody Stanisław tam buszował. Nawet szukałem czy może owa beczka jeszcze gdzieś, tam ...ale nie. Nie znalazłem.
No, ale skoro ona przeniesiona, to i nie ma jej 
https://pl.wikipedia.org/wiki/Park_Iwana_Franki_we_Lwowie
Natomiast widać z tego, jak Lem komponował swoje pejzaże. Czy bieżyniecki, czy okolice realności, czy inne... Mieszał, przenosił, zamieniał, łączył, może zniekształcał. Mam podejrzenie, że wszystkie jego opisywane detale rzeczywistości istniały, natomiast całość była efektem takiego miksującego zabiegu.
Ot, wielka beczka z parku, pojawia się w ogrodzie... bo w opowiadaniu raczej opisywany jest ogród, nie park (ale czy to nie to samo ).
Na początku owszem, przed beczką pada słowo park, ale potem już konsekwentnie ogród (i ogrodnicy). W dodatku zamknięty i strzeżony jakąś tabliczką ostrzegawczą przed wejściową furtką. I dobrze mieć zgodę "Ogrodnika" na przebywanie.
W cytacie zaciekawił jeszcze czas (coś on uparcie się rzepi).
30 lat później?
Ogród ciemności, opowiadanie, ma datę styczeń 1947. 30 lat wcześniej był rok 1917. Lem pojawi się na świecie za lat 4.
Ale...skoro tyle przewidział, co tam jedna beka więcej ...
Pewnie chodziło o 20-ścia. Się ma swoje lata to dycha w te, czy we wte - nie robi różnicy.

[olkapolka]

Tak, to ten sam ogrodopark.
Kontynuując powtórkę "Wysokiego Zamku"...jednak coś jest na rzeczy z tym Ogrodem Jezuickim...może Lem tu dodał dekadę, ówdzie ją ujął? żeby 10 latek - aż tak?

Powoli specjalnością moją stawał się miłość nieszczęśliwa. Zakochałem się do szaleństwa w dziewczynce starszej ode mnie o jakieś cztery lata, a więc pannie prawie dorastającej, gdy ja miałem koło dziesięciu lat. Dziewczę to obserwowałem z dala, w Ogrodzie Jezuickim, w sposób kontemplacyjny, mało się ruszając. (...) Miłość moja do dziewczynki z Ogrodu Jezuickiego nie miała więc żadnej akcji, nie nosiła piętna rozwoju, a jednak była niezwykle intensywna. (...) Chyba nic o mnie nie wiedziała, nie zamieniłem z nią jednego słowa, a jednak linia jej profilu, podbródka, warg wypaliła mi się w pamięci tak dokładnie, że pozostał tego ślad do dzisiaj.
str. 40 z "wyborczego" wydania

I pewnie w którymś kobiecym portrecie ten ślad jest.

[liv]

Zaciekawiła informacja znaleziona u Gajewskiej a rzucona mimochodem i bez podania źródła, że Stanisław wjechał do Polski jako Herman Lehm:
Nieujęta w katalogu Żydowskiego Instytutu Historycznego karta repatriacyjna na nazwisko „Herman Lehm” uświadomiła mi pęknięcie tożsamościowe, którego doświadczył... (str. 515)
A nawet zdziwiła – nie, że Lehm, ale dlaczego wypadł Stanisław?
W tej sytuacji zgrzytnęła nieco historyjka opowiedziana Fiałkowskiemu o pakowanych we Lwowie skrzynkach z nazwiskiem LEM (Ojciec chciał, żebym dodał imię, ale mu tłumaczyłem, że to rzadkie nazwisko i nie ma we Lwowie drugiego Lema).
Tymczasem pojawia się jakowyś Władysław LEM z Łyczakowa i szpas!
He, rzeczywiście w książce adresowej Lwowa z lat 30-stych figuruje jeden Lem, a ścisłej Lem-Fracht z Łyczakowa, jednak to Włodzimierz ( cukiernik ).
Natomiast pasuje bliski fragment z tegoż Fiałkowskiego ;Rodzice moi, a zwłaszcza ojciec, tak mocno wierzyli w aliantów którzy uratują dla Polski Lwów, że siedzieliśmy tam o wiele za długo.
Patrząc na ciąg zdarzeń, można zauważyć czynniki wpływające na taką decyzję (pomijając sprawy prywatne, rzecz jasna)

- W dniach 2-4 stycznia 1945 miały miejsce masowe aresztowania Polaków zamieszkałych we Lwowie (patrz wspomnienia Marii Kulczyńskiej Lwów-Donbas 1945). Objęły one według szacunków AK około 17 tys. osób, w tym 31 pracowników naukowych Uniwersytetu i Politechniki.
A Lemowie mieli coś wspólnego z tą organizacją, o czym już pisałem.

- W dniu 10 lutego 1945 roku zakończyła się konferencja w Jałcie. Oznaczała ona fiasko polskich i alianckich prób ratowania Lwowa jako miasta polskiego.

- Do akcji przesiedleńczej przystąpiono w maju 1945 roku. W mieście rozpoczęła działalność Polska Komisja Ewakuacyjna, której zadaniem było wydawanie we współpracy z władzami sowieckimi kart ewakuacyjnych, rejestracja przesiedleńców i ich mienia, które podlegało ewakuacji. Mieszkańcy miasta stawili jednak bierny opór przymusowemu przesiedleniu. Nie zgłaszali się do rejestracji i nie pobierali kart ewakuacyjnych.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Wysiedlenie_Polak%C3%B3w_ze_Lwowa

Stąd nie dziwi szybkie podjecie decyzji, latem sprawa już była jasna, a komisja Grabskiego ze strony nowych władz, nie miała szansy ugrać nic więcej. Zresztą ona „negocjowała” w sierpniu 45. A transport z Lehmami (jak się zdaje) wyjechał 17 lipca.
Trochę dziwi jednak rodzaj dokumentu podany przez Gajewską. Były owszem "karty repatriacyjne", ale dotyczyły drugiej fali, tej z lat 50-tych i z głębi ZSRR.
Wyglądały tak


Pierwsza, interesująca nas fala, posługiwała się raczej Kartami Ewakuacyjnymi, takimi


Zatem trudno jednoznacznie stwierdzić, co widziała Gajewska? Może rodzaj zaświadczenia? Podobnego do takiego z Litwy?

W sumie to drobiazg, który niespodziewanie się rozrósł, bo miał być jedynie pretekstem do podlinkowania takiej ciekawostki w duchu Kouski 
http://www.menazeria.eu/8,przejazd.html?artykulID=1239

[Ptr]

Dobre 

W szczególności taka gałązka w jednym ze światów możliwych:

Stanisław Lem – krakowski przodownik pracy, budowniczy Polskiej Republiki Socjalistycznej, wieloletni spawacz w zakładach „Tichy”. Fachu uczył się przed wojną u najlepszych lwowskich mistrzów. Po repatriacji osiadł w Krakowie, gdzie podjął się trudu odbudowy Rzeczpospolitej. Jako Ludowy Przodownik Pracy odpowiedzialny był za wdrażanie planów wieloletnich. Zmarł w 1968 roku w wyniku nieszczęśliwego wypadku.

[olkapolka]

Zaciekawiła informacja znaleziona u Gajewskiej a rzucona mimochodem i bez podania źródła, że Stanisław wjechał do Polski jako Herman Lehm:
Nieujęta w katalogu Żydowskiego Instytutu Historycznego karta repatriacyjna na nazwisko „Herman Lehm” uświadomiła mi pęknięcie tożsamościowe, którego doświadczył... (str. 515)
A nawet zdziwiła – nie, że Lehm, ale dlaczego wypadł Stanisław?

Przeszłam nad tym gładko - jakoś nie pomyślałam, że chodzi o Stanisława. Chyba nic nie pomyślałam - skoro "nieujęta".
Teraz faktycznie wygląda to na kartę Stanisława - może ktoś pomylił pierwsze imię z drugim?
Po co miałby celowo podawać imię dziadka?
Ukrywali swoje prawdziwe dane przy wyjeździe? Prędzej Samuel - jako znany lekarz - mógłby dokonać jakiś zmian.

Dobre 

W szczególności taka gałązka w jednym ze światów możliwych:

Stanisław Lem – krakowski przodownik pracy, budowniczy Polskiej Republiki Socjalistycznej, wieloletni spawacz w zakładach „Tichy”. Fachu uczył się przed wojną u najlepszych lwowskich mistrzów. Po repatriacji osiadł w Krakowie, gdzie podjął się trudu odbudowy Rzeczpospolitej. Jako Ludowy Przodownik Pracy odpowiedzialny był za wdrażanie planów wieloletnich. Zmarł w 1968 roku w wyniku nieszczęśliwego wypadku.

W tej gałązce Lem niczego nie napisał i młodo zmarł...dla mnie przewrotna ta hamerykańska wersja:)

[liv]

W tej gałązce Lem niczego nie napisał i młodo zmarł...dla mnie przewrotna ta hamerykańska wersja:)

Mnie zafrapowała wersja z poetką Zuzanną Ginczanką. Postacią prawdziwą
https://pl.wikipedia.org/wiki/Zuzanna_Ginczanka
Młodziutki Stanisław "wyrywający" mężatkę, no niezłe, co?
Ale do rzeczy...czyli do roboty.
Kolejny aneks.

Tym razem to Aneks do Józefa
Najnowsza książka A. Gajewskiej przyniosła dodatkowe informacje o najstarszym z braci Samuela – Józefie Lehmie.
Oto kluczowe informacje;
Najstarszy brat Samuela, Józef Lehm (ur. 1861), ożenił się 27 grudnia 1892 roku, tuż przed trzydziestymi urodzinami, z dwudziestosześcioletnią Marjem Jütte Stirer, córką Jakuba (lekarza)
i Chaje Stirerów. Marjem 26 marca 1900 roku urodziła córkę Klarę Elzę.
Nowością jest trzecia wersja daty urodzin, przesunięta względem „mojego” źródła (1863) o dwa lata, co cały fantazyjny początek pierwotnego wpisu wysyła...na Berdyczów.
Inna rzecz, że użyte przeze mnie źródło pokazuje datę rejestracji dziecka, a więc dwa lata różnicy są nietypowe, lecz możliwe. Ale też data wynikła z tekstów brata Samuela sugerująca rok 1862, takoż „przesunięta”. Źródło Gajewskiej jest raczej bezsporne, bo jest to Księga Metrykalna.
Wersja druga to myśl jaka przemknęła - błąd w druku! -  czyli że jednak powinien być rok 1862? 
Pisząc druku widzę całą niestosowność użycia słowa "druk", gdyż korzystam z wersji elektronicznej. Ale jako, że mam też wersję prawdziwie drukowaną - widzę tam taką samą (datę).
Zatem mam prośbę do koleżeństwa (i siostrzeństwa) walczącego na wysokim "c" w wątku matematycznym, by się na chwilę zniżyło i rozstrzygnęło -  czy można będąc urodzonym w 1861 roku brać ślub w roku 1892 i być w tym czasie " tuż przed trzydziestymi urodzinami"?
Proszę wyłacznie o poważne propozycje 
W sumie to nieistotność.

Ciekawsza jest nowość druga, a mianowicie potwierdzenie, iż Józef był żonaty. Zastanawiałem się nad tym w bazowym wpisie, ale brakowało śladów. No to są.
Ten fakt oraz ujawniona córka Klara (ur. 1900) wspiera postawioną w pierwotnym wpisie hipotezę, że mógł być też syn – zdolny Mojżesz Lehm, którego odnalazłem w sprawozdaniach szkolnych z epoki. W razie takiej możliwości byłby  ~4 lata starszy od „siostry” Klary.
Do kolejowej kariery Józefa nic specjalnego dodać się nie da.
Aha, są jeszcze wzmianki o chorowitej żonie;
"W roku 1927 Józef opublikował w „Chwili” podziękowanie: „Wielmożnemu Panu Drowi Zygmuntowi Oxnerowi we Lwowie ul. św. Anny 1, za nader sumienne, troskliwe i bezinteresowne wyleczenie mojej żony z ciężkiej i uporczywej choroby, składam tą drogą najszczersze podziękowania. Józef Lehm, starszy referendarz Dyrekcji PKP”
Wyjaśnia to kolejną wątpliwość, co robił Józef po odzyskaniu niepodległości przez Polskę? – otóż, kontynuował pracę na kolei co najmniej do roku 1927, z którego to roku pochodzi ów wpis w gazecie.
Miał w tym czasie 66 lat i wyleczoną żonę. Kolejną z ciotek Stanisława. Raczej nigdzie nie wzmiankowaną.
 Zatem jest to ostatni chronologicznie  ślad jaki udało się o nim  znaleźć, poza datą śmierci rzecz jasna (1941).
Wzmiankowana gazeta umieszcza go też na liście darczyńców „na rzecz ofiar ostatnich pogromów w wsch. Galicyi”. W roku 1920.
I to na razie tyle.
Fragmenty kursywą pochodzą z książki A. Gajewskiej „Stanisław Lem. Wypędzony z Wysokiego Zamku. Biografia.”, str. 25-26.
Moja notatka bazowa o Józefie - tutaj