Poradnia językowa

[maziek]

Przeżyjemy.

[Hoko]

Pytanie chyba przede wszystkim do LA – słowo "narymność", czy to coś znaczy na wschodzie?

U Lema w Cyberiadzie i w Wielkości Ur.

a samozwańczy cyfrokrata wskutek impedancji i arogancji, czyli bezwładności i narymności, pochłaniał wszystko bezgranicznie łakomy i nienasycony,

Ma ta ciężko doświadczona dziedzina swoje państwo dolne, Wstępów najemnych, pociągowych, zaciężnych i zgrzebnych, albowiem niewola deprawuje. Zna też zadufanie i narymność, gest zdawkowy i zadęcie jerychońskie.

Na fb pyta tłumaczka na japoński. Ja znalazłem tyle, że nary to z rosyjskiego prycza

edit
do LA i lemologa

[Lieber Augustin]

Hm. W języku ukraińskim podobno istnieje przymiotnik "наремний". Na moje ucho, z pryczą ma niewiele wspólnego . Znaczy mniej więcej tyle co "nieoczekiwany", "raptowny":
https://goroh.pp.ua/Тлумачення/наремний

Podejrzewam, że słowo jest dość rzadkie; co do mnie, to muszę otwarcie się przyznać, że nigdy przedtem o czymś takim nie słyszałem. Podobno jest zapożyczeniem ni to z gwary Rusinów czy Łemków, ni to z języka węgierskiego. Zresztą u Rusinów słowo "наремный" znaczy co innego, mianowicie "natrętny":
https://slovo.sochka.com/glossary/naremnыj/

[Hoko]

LA
a masz te książki po ukraińsku albo rosyjsku? W Cyberiadzie to Opowieść drugiego odmrożeńca, a w Wielkości - wstęp 

[Lieber Augustin]

Hoko,
mam po rosyjsku. Sądzę jednak, że niewiele Ci to pomoże, gdyż tłumaczenie jest bardziej piękne niż wierne:

...a samozwańczy cyfrokrata wskutek impedancji i arogancji, czyli bezwładności i narymności, pochłaniał wszystko bezgranicznie łakomy i nienasycony...
...а цифрократ-самозванец по причине инерционности и самовлюбленности, тупого упорства и рутинерства поглощал все, жадный и ненасытный безмерно...

Ma ta ciężko doświadczona dziedzina swoje państwo dolne, Wstępów najemnych, pociągowych, zaciężnych i zgrzebnych, albowiem niewola deprawuje. Zna też zadufanie i narymność, gest zdawkowy i zadęcie jerychońskie.
Многострадальная эта страна имеет свое нижнее царство - Предисловий наемных, тягловых, рекрутских и посконных, ибо рабство развращает. Но нередки в ней также кичливость и сумасбродство, пустая поза и громогласные притязания.


Рутинерство - przetłumaczyłbym jako zacofanie, myślenie zaściankowe;
Сумасбродство - szaleństwo, tudzież ekstrawagancja.

[Hoko]

No, to nie są teksty, w których wierność byłaby priorytetem. Ale to i tak pasuje z grubsza do tego, co sam kombinowałem, wnosząc z kontekstu, w którym słowo zostało użyte: zachłanność, nachalność. Nie wiadomo tylko, czy to jakiś regionalizm, czy Lemowy neologizm.

[Q]

Gdy przy dziwnych wyrazach jesteśmy. Stiller w jednym ze swoich przekładów limeryków Leara używa sformułowania grzdyl niewkucny, pisze też o niewkucnych ruchach. Co znaczy grzdyl - wiadomo:
https://www.nck.pl/projekty-kulturalne/projekty/ojczysty-dodaj-do-ulubionych/ciekawostki-jezykowe/GRZDYL
I że Stiller posługiwał się tym słowem - powiedzmy - mało słownikowo:
https://repozytorium.uni.wroc.pl/Content/131378/PDF/M.%20Tarnog%C3%B3rska.pdf
Co bywało źle odbierane:
http://niniwa22.cba.pl/tlumaczenia_stillera.htm
Ale skąd ta niewkucność?

ps. Przypomniało mi się w cokolwiek politycznym kontekście, bo któryś z tłumaczy (nie pomnę: R.S. czy kto inny) przeniósł akcję jednego z learowych utworków do Przysuchy.

[Lieber Augustin]

Właśnie wpadł mi w oko taki przykładowy test z języka polskiego, marny poziom B.
Łatwizna, powiedziałem sobie w duchu, atoli rozwiązałem dla rozrywki. I co Państwo powiecie? Wynik mocno średni, bo 13/16. Zaledwie B1. Byłem o sobie lepszego zdania
Więc proszę o pomoc. Chciałbym się przynajmniej dowiedzieć, gdzie się rypłem?

1. Сi … (młody Polak) lubią kupować … (stara książka).
Moja odpowiedź:
Ci młodzi Polacy lubią kupować stare książki.

2. Magda często spaceruje z … (3) dzieci. Wczoraj one kupiły … (2 dżinsów).
Magda często spaceruje z trojgiem dzieci. Wczoraj one kupiły dwoje dżinsów.

3. Często spędzam czas koło tych … (wieś).
Często spędzam czas koło tych wsi.

4. On nie lubi chodzić po … (miasto) pieszo, woli jeździć … (rower).
On nie lubi chodzić po mieście pieszo, woli jeździć rowerem.

5. Czy Państwo już … (przyjść)?
Czy Państwo już przyszliście?

6. Agnieszko, … (napisać - tryb rozkazujący) do Anny, … (zapytać - tryb rozkazujący) czy ona … (przyjść - czas przyszły).
Agnieszko, napisz do Anny, zapytaj czy ona przyjdzie.

7. W ciągu pięciu … (roków, lat, latów) ona uczyła się … (język niemiecki).
W ciągu pięciu lat ona uczyła się języka niemieckiego.

8. Jestem pewien, że oni mi … (zadzwonić - czas przyszły) jak … (przyjechać- czas przyszły) do domu.
Jestem pewien, że oni mi zadzwonią jak przyjadą do domu.

9. On zawsze był zakochany w … (Olga), jednak myślał, że ona zachowuje się przeciwko … (on).
On zawsze był zakochany w Oldze, jednak myślał, że ona zachowuje się przeciwko niemu.

10. Pięć lat temu ona (…) języka polskiego w szkole, potem (…) na uniwersytecie, teraz jest nauczycielką i (…) tego języka w szkole (uczyć, uczyć się, studiować).
Pięć lat temu ona uczyła się języka polskiego w szkole, potem studiowała na uniwersytecie, teraz jest nauczycielką i uczy tego języka w szkole.

11. Widzisz … (one)? Nie widzę … (one), jednak widzę … (ono).
Widzisz je? Nie widzę ich, jednak widzę go.

12. Widzę … (ona). A ja nie widzę … (ona), bo nie mam … (okulary).
Widzę ją. A ja nie widzę jej, bo nie mam okularów.

13. … (czytając, czytający, czytające) książkę, … (zacząć - czas przeszły, ja, rodzaj męski) myśleć o … (powrót) do Warszawy.
Czytając książkę, zacząłem myśleć o powrocie do Warszawy.

14. Chciał pojechać do Łodzi, … (wszak, więc, chociaż) kupił bilet.
Chciał pojechać do Łodzi, więc kupił bilet.

15. Kupiła tę książkę, … (chociaż, albowiem, więc) nie miała … (pieniądze).
Kupiła tę książkę, chociaż nie miała pieniędzy.

16. … (2 mężczyzna) pracowało w ogrodzie, kiedy … (zacząć - czas przeszły) padać.
Dwóch mężczyzn pracowało w ogrodzie, kiedy zaczęło padać.


Z góry dzięki za wytknięcie błędów

[Hoko]

5 przyszli (?)
6 zapytaj, czy (jeśli przecinki też wchodzą w grę)
8 znowu przecinek przed 'jak', ale to 'mi zadzwonią' to ja bym powiedział, że nie po polsku
9 'zachowuje się przeciwko niemu' - ?? kuźwa, kto to układał?
11 widzę je
15 znowu odjazd - za co kupiła, skoro nie miała pieniędzy 

edit
2 to też dziwne - dzieci te dżinsy kupiły?

gdzie to znalazłeś? bo tego, co układał, to bym pogonił 

[Lieber Augustin]

gdzie to znalazłeś? bo tego, co układał, to bym pogonił 

He, he
Najwidoczniej padłem ofiarą szemranej, oszukańczej strony internetowej, na domiar złego rosyjskojęzycznej:
https://panmickiewicz.pl/testy/

Bądźcie czujni, towarzysze!

5 przyszli (?)

Dyskusyjne.

6 zapytaj, czy (jeśli przecinki też wchodzą w grę)
8 znowu przecinek przed 'jak', ale to 'mi zadzwonią' to ja bym powiedział, że nie po polsku

Interpunkcja w grę raczej nie wchodzi. Co do "mi zadzwonią", powiedziałbym, że to rusycyzm. Zadzwonią do mnie, a jeszcze lepiej - zatelefonują. Nie?

9 'zachowuje się przeciwko niemu' - ?? kuźwa, kto to układał?

Ufff
Ja też nic nie zrozumiałem, ale wstydziłem się do tego przyznać 

11 widzę je

Nie sposób się z Tobą nie zgodzić

15 znowu odjazd - za co kupiła, skoro nie miała pieniędzy 

Wydała ostatnie pieniądze, względnie kupiła na kredyt?

2 to też dziwne - dzieci te dżinsy kupiły?

A gdyby kupiła mama, przy niejakim udziale bachorów, to jaki zaimek byłby na miejscu, jeśli nie "one"?

[maziek]

2. Moim zdaniem "dwie pary dżinsów.

5. Wedle poprawności, przynajmniej zeszłowiecznej, "państwo przyszli", a nie "przyszliście". Przyszliście mówi się komuś "na ty", co nie pasuje do grzecznościowej formy "państwo" i jest spoufalaniem się bądź objawem wyższości czy pobłażliwego traktowania, wręcz lekceważenia (w obecnym, XXI wieku raczej błędem językowym tylko) - chyba, że żartem lub: patrz dalej.... Analogiczne "pan przyszedł" a nie "pan przyszedłeś". Wręcz "Pan przyszedłeś" jest formą wskazującą na pozycję dominującą mówiącego - pan przyszedłeś do roboty spóźniony i w dodatku nietrzeźwy...

7. W zasadzie nie błąd ale jednak bije w ucho - użycie "w ciągu 5 lat" współgrałoby lepiej z czasownikiem dokonanym (w ciągu 5 lat nauczyła się języka niemieckiego). Natomiast jak się tylko "niedokonanie" uczyła to lepiej brzmiałoby "przez 5 lat uczyła się niemieckiego" (i dalej nie umie).

Ogólnie użycie zaimka kiedy ze zdania wynika o kogo chodzi jest błędem, chyba że chodzi o jakąś emfazę, podkreślenie, że to ta właśnie osoba (np. nie "w ciągu pięciu lat ona uczyła się języka niemieckiego" - tylko "w ciągu pięciu lat uczyła się języka niemieckiego"). Jest złego użycia tych zaimków więcej w tych zadaniach.

Reszta za Hoko. Generalnie jednak powinieneś dostać order ze wstęgą, gwiazdą, brylantami i kwitem na wczasy w ośrodku MSW (ośrodku wypoczynkowym a nie "wypoczynkowym", ma się rozumieć).

PS co do sytuacji zakupu dżinsów przez trzy osoby (kobietę i dwoje dzieci) to teoretycznie "one" ("one" też nie potrzebne w tym zdaniu jw.). Natomiast w praktyce jeśli mówiący wiedział, że przynajmniej jedno dziecko jest chłopcem, mógłby rzec "oni".

[Lieber Augustin]

A dzięki
W ośrodku wypoczynkowym MSW bez cudzysłowu, powiadasz? Czy chodzi o ośrodek o złagodzonym rygorze?

Idąc za przykładem pewnego płaza bezogonowego, podstawię nogę: a czy forma "państwo przyszliście" nie ma racji bytu ze względu na staropolską grzecznościową liczbę mnogą? Kiedy mówi się do kogoś "per wy"? "Wy, ojcze", "wy, matko", "odczepcie się mamusiu", itp.?

[maziek]

Żadnego złagodzenia. Masaże, bicze wodne, ścieżka zdrowia, pływanie pod wodą na bezdechu, spalanie wody i tłuszczu na patelni - all inclusive, wszystko czym ośrodek dysponuje.

Co do meritum - na moje ucho nie. To raczej zupełnie rozdzielne sprawy. Generalnie ta forma (wy) była w zaniku współcześnie, rzadko używana poza literaturą i to raczej historyzującą lub rustykalizującą - a odrodziła się bujnie z pomocą bratnich towarzyszy spod znaku sierpa i młota jako kalka z "radzieckiego", "rusyfilizm", po DWŚ, kiedy w ramach mieżdunarodnoj pomoszczi ustalono, że panów już nie ma, i "wy" zaczęło być stosowane jako forma postępowa, w przeciwieństwie do klasowo obcej, niesłusznej i minionej formy "pani/pan". Forma ta (wy), przynajmniej przeze mnie, jest więc postrzegana jako chwast do wytępienia. Zresztą w okolicy 1990-tego roku wszyscy dotychczasowi obywatele (a zwłaszcza towarzysze) na powrót stali się, a przynajmniej gwałtownie aspirowali, do bycia paniami i panami . Nie wszystkim, trzeba przyznać, udało się .

[Hoko]

2.  kobieta i dzieci - wg mnie  'oni' 
tu coś podobnego
https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Mama-i-dzieci-poszli-poszly;13612.html

i 'dwie pary dżinsów'
https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/liczebniki-zbiorowe;1058.html

[maziek]

Apropos mamy z dziećmi to tak: książkowo to jednak wg mnie "one", ponieważ brak tam samca - jeśli należałoby oprzeć się wyłącznie na treści zawartej w tym zdaniu. Tak myślę, że jeśli to byłoby pytanie "z polskiego", to tak należałoby odpowiedzieć. Ja zaś, prawdopodobnie, powiedziałbym o mamie z dziećmi (małymi), w większości realnych sytuacji, "ona" (mama z dziećmi kupiła, poszła itd.). Natomiast z dorosłymi dziećmi to już "one" (jeśli mama z córkami) lub "oni" (jeśli i syn się choć jeden trafił w tej bandzie).