Akademia Lemologiczna [Wizja lokalna]

[olkapolka]

A drugą ważną (i bardziej ogólną) uwagą jest dla mnie wyjątkowość całej "WL" wśród dotychczasowych "beletrystycznych" dzieł Mistrza - w tym sensie, że nigdzie indziej nie jest aż tak gęsto od PanaLemowych językowych zabaw, pomysłów, wynalazków i odniesień do całej naszej kultury, historii i filozofii.

Czytajac te ksiazke po raz kolejny...mysle sobie ze jak Summa była technicznym kompendium Lemowych przemyslen , tak Wizja jest pewna summa w wymienionych przez Pana humanistycznych dziedzinach: mamy spostrzezenia na temat kultury, teologii, historii i filozofii oraz wzajemnym styku owych dziedzin.

I cały czas tłukło mi się po głowie pytanie, czy te maszyny umiejące - z marginesem błędu oczywiście - przewidzieć na tyle stuleci do przodu - ruchy cudzych rządów to tylko żart, czy też Mistrz sądził, że coś takiego jest dla odpowiednio rozwiniętych cywilizacji możliwe? (Niedaleko tu zresztą do asimovowskiej "psychohistorii".)

Ten margines bledu w Wizji jest dosyc spory (astronomiczny…jak mowi Tichy) tzn zadnej dziejopisnicy nie udalo się utrafic w sedno.Ja sobie tak wykombinowalam ze jeśli zalozymy iż można zbudowac maszyny o potrzebnej mocy obliczeniowej to pozostaje nierozwiazalny problem wsadu.Czym wypelnic dziejopisnice?Wszystkim?;)Jedno im zapewne umknie: pojedynczy czlowiek który przez zbieg roznych przypadkow może mieć znaczny wplyw na przebieg zdarzen…cos na zasadzie Dostojewskiego i jego czlowieka który umyslnie dostanie obledu…aby tylko postawic na swoim:)
Fundacyjne skojarzenie można chyba rozciagnac tez na bliskie zwiazki nauki z religia…zastepowanie jednej przez druga(czy odwrotnie;)) lub bezkolizyjna wspolegzystencja.
 
W Zrodlach poznajemy historie Encji i jej rozumnych mieszkancow czyli Dwońcy (Luzanie) i Czlaki/Połcie (Kurdlanczycy).Popper powiedzialby ze to spoleczenstwa zamkniete : Kurdlandia wrecz doslownie;)Z jednej strony Przewodniczacy z paszportyzacja a z drugiej (zgubna (?)industrializacja) etyfikacja (brr).
Rownolegle Lem nie zapomina o swoich ulubionych watkach czyli zaparciu informacyjnym, ignorantyce, klopotach  z usystematyzowaniem humanistyki itp.
Co z ta technologia?;)Lem pisze:
Kiedy się uruchamia pewien rozwój, nadaje się temu, co powstaje, autonomię w nie znanych z góry granicach, jakby się powoziło końmi, które słuchają lejców i bata i galopują posłusznie, wcale się nie narowiąc, lecz będą właśnie gnały coraz prędzej, i droga, jaką was powiozą, będzie wam coraz bardziej nie znana, a różnica tylko ta, że końmi można zawrócić, a cywilizacją nie bardzo

Stad: czy istnieje jakis „zloty srodek” rozwoju tech?Czy każdy rozwoj musi prowadzic do uniezaleznienia się „bystrow” i zaglady cywilizacji?Jak u Strugackich: supercywilizacja nie moze istniec?
Final Zrodel to również pewien lajkonik Lema czyli obrywa się ewolucji ziemskiej :  prymitywizm, i to w najgorszym guście, głoszą widać tam, gdzie defekację od prokreacji oddziela parę milimetrów albo i mniej.
Czy rzeczywiscie jest to tak silny wyznacznik ze można wytlumaczyc przezen rozwoj kultury i religii?Cala ludzka szarpanine?Przyznaje ze dziala na wyobraznie a nawet wiele rzeczy pieknie szereguje:)
W nastepnym rozdziale echem powroca problemy ze Szpitala Przemienienia…i tak to się mili Panstwo toczy:)

P.S. Do amokow dokladamy zmoki i smogi

[Q]

Ten margines bledu w Wizji jest dosyc spory (astronomiczny…jak mowi Tichy) tzn zadnej dziejopisnicy nie udalo się utrafic w sedno.

Tym niemniej są w użyciu.Czyli - jeśli nie jest to okresowa moda (bo co jakiś czas modne są różne takie niby-genialne pseudo-panacea) - jakiś pożytek z nich jest.

Ja sobie tak wykombinowalam ze jeśli zalozymy iż można zbudowac maszyny o potrzebnej mocy obliczeniowej to pozostaje nierozwiazalny problem wsadu.Czym wypelnic dziejopisnice?Wszystkim?

Elektrybałt, Elektrybałt się przypomina .

Stad: czy istnieje jakis „zloty srodek” rozwoju tech?Czy każdy rozwoj musi prowadzic do uniezaleznienia się „bystrow” i zaglady cywilizacji?Jak u Strugackich: supercywilizacja nie moze istniec?

Zaraz. A czemu to bystry (powiedzmy nawet, że unicestwiwszy cywilizację swych twórców), nie mogą z czasem same wyewoluować w supercywilizację, czy inny nadumysł?

[Terminus]

Ja się nie przyłączę, większość moich książek Lema spłonęła w pożarze, a WL i tak nie mialem
Miłego,
pozdrawiam
T

[olkapolka]

Zaraz. A czemu to bystry (powiedzmy nawet, że unicestwiwszy cywilizację swych twórców), nie mogą z czasem same wyewoluować w supercywilizację, czy inny nadumysł?

Mialam na mysli ewolucje jakiejs cywilizacji w super...z zachowaniem tozsamosci sprzed a nie uniezaleznienie maszyn ktore zabija np ludzi i same stana sie super.Raczej chodzilo mi o mozliwosc takiego rozwoju wiedzy ktory umozliwilby przetrwanie na wyzszym szczeblu a nie zaglade.Tym tropem co Ty napisales...to pewnie: dlaczego nie?

P.S. Nieobecnosc Terminusa w tym watku (bo w innych nie...szczegolnie tym wymeczonym panu P.) uwazam za usprawiedliwiona (myslalam ze to byl jeno okolokomputerowy dymek wiec moje ksiazkowe kondolencje).Zas pozostalym Forumowiczkom i -om musze wpisac uwage;)Jestem gotowa odstapic od rozdzialowego traktowania ksiazki (i tak ostaly 2)...jesli to ma pomoc:)

[liv]

Zas pozostalym Forumowiczkom i -om musze wpisac uwage;)

No i trzeba było od tego zacząć.
Ja dopiero po przyganie zorientowałem się, że Ola zaczęła nowy wątek. A, że pechowo akurat Fiasko przeczytałem, muszę nadganiać Wizje. Będę więc opóźniony.
Z pierwszych dwóch linijek zajął mnie zwrot „skoncentrowałem się na wylegiaturze”. Znaczy co, zaczął się wylegiwać?
Ogólnie w pierwszym rozdziale Lem rozdaje prztyczki w różnych kierunkach, co zapewne oddaje jego fobie.
Dostało się mniej lub bardziej:
- Arabom
- Włochom
- terrorystom
- Kościołowi
- Szwajcarom
- kibloanalitykom
- obsłudze hotelowej
- cwanym prawnikom
-gazetopisarzom
- hotelowym urządzeniom elektronicznym
- fałszywym, a bogatym darczyńcom
- i innym
Jedyny porządny gość, to swojak Sputnik z księstwa Halicko-Włodzimierskiego.
A ten  podstępny Trurli (przez u umlał), kojarzy mi się z jodłowaniem.

[olkapolka]

Ja dopiero po przyganie zorientowałem się, że Ola zaczęła nowy wątek.

Mezczyzni...

Z pierwszych dwóch linijek zajął mnie zwrot „skoncentrowałem się na wylegiaturze”. Znaczy co, zaczął się wylegiwać?

Hm...to ciekawe bo wg Wydawnictwa Literackiego, Krakow 1982 (czy czy?) jest zwykla wilegiatura.Stad pytanie czy maszyny neologizmowo poprawily Lema?I bitystyka stala sie cialem;)Gdyz od wilegiatury do wylegiatury znaczeniowo calkiem blisko...takie wylegiwanie sie na wsi.
Swoja drr...ciekawe ktora wersja miala sie znalezc w ksiazce:)Jesli napotkamy wiecej takich zmian to pozostanie za Trulilulili...jodlowac;)

[liv]

wilegiatura

Mea culpa
Mamy to samo wydanie i jest tak jak napisałaś wilegiatura.
Widać to ja poprawiłem nieświadomie maestra.
Ale niechby, i z tym "i" krótkim.
W czym rzecz?

Nu wpieriod[
Drugi rozdział rozpoczyna dalszego rozdawanie kuksańców
Dostaje się:
- 'pewnemu człowiekowi', którego nazwiska autor nie chce uwiecznić, "który włożył się cały w pomiatanie mym dziełem"
- znów Szwajcarom, za złotego cielca
- naukowcom wariatom (Lombroso, "Geniusz i obłąkanie" się kłania)
- seksowi po japońsku
- seksowi po niemiecku
Tu mój przebój - szef tego działu to Yonder Knock (Andrzej Pukacz? )
- wielu innym
Teoria dziejobitni - robi się ciekawie, choć zaprzecza wcześniejszym konceptom Lema. Otóż dziejobitnie ładowane są przez ludzi, w/g ludzkich priorytetów i wyobrażeń o obcych.
Wyobrażeń jakże ludzkich. Liczy się, kto płaci za delegacje i droga awansu w urzędach.
Zakładam więc grubą ironię.
No i domniemane listy ambasadorskie wzywające "Wasze Błogie Narodzenie" imć Tichego do ponownych odwiedzin. - majstersztyk słowny.

Pees nieapropo
Ci Szwajcarzy mnie zafrapowali. Jak z narodu, który przez wieki żył z najemnej wojaczki, zrobili się ci współcześni. W ciągu wieku, może dwóch.
Z pikinierów - bankierzy. Ostatni najemnicy (nie licząc Watykanu) początek XIX w. - pierwszy bank XVIII w.)
Czy weberowska wykładnia o roli religii protestanckiej, załatwia temat?
Bo Polacy też przez wieki wojaczką żyli. Ale do modelu oszczędnego bankiera nam daleko.

Pees apropo
Koncept BIM. BAM, BOMu ,przypomina mi "Raport mniejszości" Dicka.

[liv]

Cacy gugiel, cacy. A właściwie Kopaliński. I jak tu nie wierzyć w nazwisk przeznaczenie.
Leniwiec wyszedł ze mnie.
znaczy tym wylegiwaniem trafiłem ,nie przymierzając, jak...dziejobitnia. Zły wsad

[olkapolka]

Koncept BIM. BAM, BOMu ,przypomina mi "Raport mniejszości" Dicka.

W sensie prewencyjnej przewidywalnosci przyszlosci?

Polacy też przez wieki wojaczką żyli. Ale do modelu oszczędnego bankiera nam daleko.

Byc moze u nas sa to przejawy sarmatyzmu....w zlym...obyczajowym tego slowa znaczeniu.

Wracajac jeszcze do drugiego rozdzialu...zatrzymalam sie przy takim zdaniu dotyczacym nauki i natury:

Im cywilizacja natomiast starsza, tym bardziej rozległy jej styk z Naturą.

Wg mnie przewrotne to gdyz ciagle grzmimy (na forum rowniez) ze rozwoj tech to odejscie od natury w kierunku syntetycznego zycia.Hm...chyba ze ow styk potraktujemy jako proby ingerowania w  Nature (genetyka,bystry, nanotechnologia chyba sie tutaj nachalnie kojarzy) czyli paradoksalnie ow styk moze byc maksymalny w  trakcie maksymalnych ingerencji  a z czasem jednak malec: gdyby zycie mialo sie zbystrowac...stad nie do konca cywilizacyjnego zycia jest prawdziwym to zdanie.A z tego wniosek iz spoleczenstwo na niskim stopniu rozwoju...zyjace de facto w naturalnym srodowisku ( w sensie nie przetworzonym mechanicznie) nie wspolegzystuje z natura?!...cos tu maslano sie robi...chyba sie zapetlilam;)
Przejrzalam raz jeszcze Zrodla i tak sobie mysle iz traktowanie Kurdlandii i Luzanii jako prostego przelozenia ziemskich problemow z konkretnym usytuowaniem w geografii jest zawezajace.
P.S. Liv kiedy ta wylegiatura jest latwiejsza do wymowienia i oddaje charakter...mnie sie podoba;)

[liv]

Dick a BIM, BAM, BOM.
W 'Raporcie mniejszości", troje kretynów zwanych małpami (cóż, lata 50-te), śliniąc się i bełkocąc produkuje trzy wizje przyszłości. dwie najbardziej zbieżne stają się pewnikiem.
Najlepiej zacytuję:
"System pracy trojga jasnowidzów, ma swoje źródło w komputerach (:)W jaki sposób sprawdzane są wyniki działań komputera? (:)Poprzez wprowadzenie danych do drogiego komputera takiego samego modelu. Ale dwa komputery nie wystarczą. jeżeli komputery uzyskały różne wyniki, niemożliwe jest ustalenie apriori, który z nich jest właściwy. Rozwiązanie, parte na dokładnej analizie metody statystycznej, polega na dostosowaniu trzeciego komputera do sprawdzenia rezultatów otrzymanych przez dwa pierwsze. W ten sposób uzyskuje się tzw. raport większości. (:)Jednomyślność trojga jasnowidzów to rzadko dochodzące do skutku zjawisko. Częściej dochodzi do otrzymania raportu większości dwojga jasnowidzów oraz nacechowanego pewnymi odchyleniami (:)raportu mniejszości trzeciego mutanta.
Niesamowite opowiadanko. Na 30 stronach, zwrot akcji, co półtorej strony. Film do obejrzenia i zapomnienia. Jak zwykle z ekranizacjami Dicka, ledwo muska temat i jest o czym innym. Podobnie jak z Lemem

[Q]

Przejrzalam raz jeszcze Zrodla i tak sobie mysle iz traktowanie Kurdlandii i Luzanii jako prostego przelozenia ziemskich problemow z konkretnym usytuowaniem w geografii jest zawezajace.

To trochę jak z "Fiaskiem" - obcoplanetarne problemy dziwnie przypominają, te które wówczas trapiły Ziemię (zresztą u Le Guin czy w "Star Treku" też takich aluzji na kopy), ale z drugiej strony masz rację, dalece poza problematykę ziemskiego geopolitycznego układu dwubiegunowego wykraczają.

Ba, Kurdlandia - że skoczę trochę do przodu - nie jest prostym nawiązaniem do ziemskich "przodujących ustrojów", a ich antytezą. One chciały zagonić ludzi do budowy lepszego jutra (które zresztą wyradzało się w karykaturę); ideologia kurdlandzka - przeciwnie, głosi powrót do jaskiń, wróć... kurdli.

Wbrew zewnętrznym pozorom "komunizmoidalnym" jest to więc dyktatura skrajnie konserwatywna, przy czym - inaczej niż zwykle na Ziemi - jest to skrajny konserwatyzm bez przymieszki religijnej.

Wystąpienie zresztą tego typu skrajnego antytechnologicznego konserwatyzmu jako reakcji na coraz trudniejszy do ogarnięcia przez "człowieka z ulicy" postęp naukowo-techniczny jest zagrożeniem całkiem prawdopodobnym. Z podobnych lęków biorą się przecież fundamentalizmy religijne (czy to z bombą pod odzieniem czy tylko z moherem na głowie). Takie jest też źródło obostrzeń w zakresie stosowania biotechnologii. Na Encji technologia poszła dalej (w kierunku nano- jak byśmy dziś powiedzieli) to i lęki silniejsze.

(Swoją drogą: podobnym wybuchem antytechnologicznych nastrojów straszy jeden z nielicznych dajacych się czytać/oglądać bez szkody dla intelektu autorów komiksowych - mocno zresztą cyberpunkizujący - Enki Bilal, który w roli szwarccharakterów wprowadza antytechnologiczną, acz religijno-antytechnologiczną organizację Obscurantis Order - swoistych zakrywców niewygodnych faktów, zwł. naukowych odkryć.)

Edit:
Antytechnologizm świecki też się jednak trafia - vide tzw. Unabomber...

[liv]

Jużem myślał, żem poniał.
BAM (opinia większości bateryjnej), BOM (sąd mniejszości). MUZG (moduł uzgadniający), BIM (do zadań specjalnych).
I nagle pojawia się tajemniczy BUM
(26 i 27 linijka wsadu, WL 1983, str. 55)

[olkapolka]

I nagle pojawia się tajemniczy BUM
(26 i 27 linijka wsadu, WL 1983, str. 55)

Poganiany BEMem i MNIAMem

Takie jest też źródło obostrzeń w zakresie stosowania biotechnologii. Na Encji technologia poszła dalej (w kierunku nano- jak byśmy dziś powiedzieli) to i lęki silniejsze.

O tym w Wierze i madrosci...geninzynieria...postaram sie doczytac...

[liv]

Chyba przez moment dziejobitnie nakierowały się na naszą patrię.
"Narastające problemy wewnętrzne doprowadziły do spadku inteligencji w obu gł. partiach politycznych, z których rekrutują się kandydaci na prezydenta, gdyż w obliczy niepokonywalnych trudności, zabrakło roztropnych kandydatów dobrowolnie ubiegających się o najwyższy urząd. Tak zwana debilitacja kolejnych administracji doprowadziła do kryzysów i następowego wprowadzania lopolu (loterii politycznej)..."
Znów Dickiem zapachniało.

[olkapolka]

Wiara i mądrość
Lubie ten kawalek o sekretarce Finkelsteina...niefrasobliwy wstep do powazniejszych spraw.
Czy w ogole mozliwym jest poznanie religii i filozofii zupelnie obcego gatunku?Przedzieranie sie przez stronice pelne systemow do ktorych potomni dopisuja stronice zaprzeczen, negacji...ktore po ponownym rozpatrzeniu i dostosowaniu do wspolczesnosci  wracaja do lask...brrr...jednym zdaniem: dobrze ze Tichy...w sprawie Encji...wykonal te prace za nas;)
Wydaje mi sie iz Lem oparl swoj wywod teologiczno- filozoficzny na roznicy miedzygatunkowej  w budowie ciala: stad poczatek wywodu podany w sposob humorystyczny czyli wywiad dla Penthause’a w ktorym po raz kolejny sprawy ziemskiego seksu zostaja poddane bezwzglednej ocenie...obrywa sie rowniez sex-biznesom roznej masci.Ale jest nadzieja:Niebo zjawi się zatem i zrobi, co uzna za niezbędne.
I tak dochodzimy do Doktryny Trzech Swiatow inaczej ontomizji (nawiazanie do tomizmu?tym bardziej ze tytul rozdzialu nawiazuje do dwoch filarow poznania w tomizmie: wiary i rozumu a co za tym rozdzialu teologii od filozofii).Wg zalozen swiat moze byc:bezstronny, sprawiedliwy albo stronny.DTŚ opowiada sie za stronniczoscia swiata: gdzy latwiej mozemy czynic zlo niz dobro.Jesli Bog jest to jest za to odpowiedzialny, jeśli Go nie ma to pozostaje zagadka kto/co tak urzadzilo swiat.Natomiast skoro swiat jest tak niesprawiedliwy to mozemy go porawiac...stad etykosfera i autoewolucjonizm.
Lem swoim zwyczajem przestrzega przed pochopnym stosowaniem nowoczesnych technologii w tym wypadku geninzynierii (paradox Xixoqta, paradoks lysego)...autoewolucja nabierajac rozpedu niczem rollercoaster moze doprowadzic do samozaglady gatunku ( o tym pisalam Q wczesniej : czy tylko taka sciezka jest mozliwa?).
Dostajemy lekcje politycznej historii Encji i dochodzimy do podzialu na Kurdlandie (werozja) i Luzanie (panweryzm).Pojawia sie instytucja kosciola.Kosciol przyjmuje etykosfere jako realizacje bozych zamyslow (czyli etykosfera przyjela istnienie Boga za pewnik?).Nie obiecuje raju w zaswiatach a tu...na tym swiecie...wierzacy sami dopracuja sie wlasnej niesmiertelnosci (czy mysl o wlasnej niesmiertelnosci jest do zniesienia?).Teologia wspiera nauke (chociaz zrodla donosza o herezjach;)).Ta zgoda wynika również z ptasiej ewolucji. ktora jest akceptowalna przez kosciol i panstwo (natomiast szatanska malpa stwarza trudnosci;))Ponadto wolnosc w interpretacji religii.Mamy ducha w maszynie czyli Ardrytow, którym Encjanie funduja zaglade.Z braku zagrozen karą posmiertną szerzy sie hedonizm,egoizm…przeksztalcajacy się w obowiazujaca filozofie...koniec koncow mamy encjanska wojne.Wlasciwie kryptowojne bo bez bitew.Wszystko jakby podobne do spraw ziemskich a wywrocone na...nice;)
Ciekawym jawi się dla mnie  panstwo Kliwia: odciete od Luzanii...jakby obcogatunkowe...kierujace sie swoim niewyjasnionym Ka - Undrium.Panstwo ktore daje poczatek technologii encjanskiej, wlada sprawnie matematyka...pragnie zachowac swoja odrebnosc od Luzanii.I w imie tej izolacji rozpoczyna wojne patogenna (uszkodzone plody) na co Luzania odpowiedziala  fertoletami, czyli takimi fertylizatorami letalnymi, które powodują inseminację, a embrion przekształcają w złośliwy nowotwór, atakujący organizm matki, nim zdąży opuścić jej ciało.Doprowadzily one do zaglady calej populacji Kliwian (pasuje tutaj ziemski kosmowczak).
Stad: Luzania buduje swoje powszechne szczescie na zagladzie sasiadow.Do czego Lemowi była potrzebna wzmianka o Kliwii?Zeby uswiadomic iż budowanie szczesliwosci powszechnej jednego narodu musi/zazwyczaj jest okupione zaglada innego?Ze nie ma jednego superwzorca szczescia do zrealizowania?A nawet jesli jakis narod realizuje swoj plan to okazuje sie ze nie jest on jednorodny...a wrecz przeciwnie: pelen skaz, pekniec, ofiar...wiec czynienie zla w imie dobra?
Pufff...co sadzicie o wierze i madrosci Encjan?

P.S. Nawet jesli Boga nie ma a za wszystkim stoi Ktos z Encji to...wszystkiego swiatecznie dobrego;)