Ciągle chodzi to za mną:
[T]rudna sprawa z tym Gödlem, skoro jednak znalazło się miejsce dla Russela, a także dla Poppera... W końcu Mistrz, jaki był, wiadomo, to i Biblioteka Mistrza ma swoje osobliwości. Jedno wydaje mi się jasne: to właśnie ta trojka ukształtowała sam fundament Mistrza poglądu na świat ludzki i na świat nieludzki.
Myślę, że to się dokonało w Krakowie, po spotkaniu Choynowskiego, który wymusił na Mistrzu lektury m.in. z zakresu logiki matematycznej. W pismach Mistrza Gödel był potem symbolem granicznych osiągnięć umysłowych
homo sapiens.
*
Jak sądzę, po latach odwołania do Gödla zaczęły pełnić dwie inne funkcje. Po pierwsze, były dowodem na zasadniczą ułomność naszej małpiej „aparatury pojęciowej”, za pomocą której usiłujemy (naiwnie) oswoić m.in. światy wielkości nieskończenie małych (jak kwarki) i wielkości nieskończenie wielkich (jak „czarne dziury”) nieuchronnie obce nam, jako istotom wyrosłym w zupełnie innej niszy ekologicznej. Po drugie, odwołania do Gödla pełnią u Mistrza także funkcję ważnego
metafizycznego składnika Wyjaśnienia Natury Świata, nie tylko świata idei, lecz także świata empirycznego.
*
Raz jeszcze cytuję:
In a very intriguing sense, there appears to be some correspondence between the facts of physics and the facts established by Gödel's discovery. In the same way that the part of the universe penetrated and explored macroscopically by Einstein's theories (especially the General Theory) breaks down in black holes, the logically absolute provability of all statements in all mathematical systems breaks down as soon as it encounters "mathematical holes" in the shape of true propositions which originate within the system, yet whose truth can be proven only by means of a system which is "richer," that is, hierarchically superior.
Sądzę, że te słowa Mistrza o „intrygującym podobieństwie” „dziur gödlowskich” i „czarnych dziur” są niejasne i sugerują więcej niż znaczą (to dlatego napisałem powyżej „metafizyczne”). Jednakże uważam również, że dokonanie Gödla potężnie wpłynęło na światopogląd Mistrza, wyznaczając w nim granice russelowsko-popperowskiej wizji świata. Tym samym spełniony został - chyba - Skrzata drugi warunek wystarczający włączenia pracy
Über formal unentscheidbare Sätze der Principia Mathematica und verwandter Systeme I, jako „mającej oczywisty wpływ na twórczość bądź światopogląd Lema”, do powstającej tu Biblioteki Mistrza.