Autor Wątek: Wydarzenie! Nowa książka o Stanisławie Lemie! (Lem jako filozof)  (Przeczytany 67007 razy)

lemolog

  • Juror
  • Senior Member
  • *****
  • Wiadomości: 444
  • I love YaBB 1G - SP1!
    • Zobacz profil
Paweł Okołowski. Materia i wartości. Nieolukrecjanizm Stanisława Lema. – Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2010, 562 s. (!).

Autor – filozof dr Paweł Okołowski (Instytut Filozofii UW) – patrz:  http://www.filozofia.uw.edu.pl/pracownicy_old/informator/pracownicy/okolowski.htm

Główne tezy ksążki:
1) Lem jest filozofem piszącym też wspaniałe powieści, a nie powieściopisarzem, który dysponuje jakąś własną, jak wielu, filozofią. Stoi w jednym szeregu z Kotarbińskim i Elzenbergiem.
2) Stanisław Lem to Lukrecjusz XX wieku, a jego pogląd na świat to neolukrecjanizm. Jakkolwiek dziwnie brzmiałaby ta teza, znaczy ona tyle, że polski autor myśli po lukrecjańsku. Analogicznie jak współczesny chrześcijanin, co dziwne już się nie wydaje, myśli po platońsku czy arystotelesowsku.

Spis treści (w skrócie):
Część I. Życie i dzieło Stanisława Lema. Główne idee
Rozdział 1. Sylwetka filozofa i pisarza
Rozdział 2. Główne idee filozoficzne: filozofia człowieka
Część II. Lem a Lukrecjusz: paralelizm osobowości
Rozdział 1. Dwie manifestacje ducha
Rozdział 2. Dwa kulturowe echa: reakcja antylukrecjańska i ostracyzm wobec Lema
Część III. Filary systemu neolukrecjańskiego
Rozdział 1. Kosmologia
Rozdział 2. Ewolucjonizm
Rozdział 3. Antropologia atomistyczna z noologią
Aneks: Zmagania z Lemem
Indeks rzeczowy (s.524-562 ! – to cos wyjątkowego i pożytycznego dla wszystkich wielbicieli filozofa-pisarza Stanisława Lema).

Większość danych z Części I („Życie i dzieło Stanisława Lema. Główne idee”) była opublikowana jeszcze przy życiu Stanisława Lema, na szczęście była znana jemu i o tym on nawet pisał:

1) Publikacja: P.Okołowski. Stanisław Lem. – Edukacja filozoficzna, 2003, Vol.36, s.103-128.
S.Lem (w „Rozwazania sylwiczne CXXX”. – Odra, 2004, Nr.3): 
„W języku polskim dotąd dostrzegłem tylko jeden trop, wiodący w kierunku filozofa Lema. W zbiorowej pracy Edukacja filozoficzna, wydanej nakładem Uniwersytetu Warszawskiego, zamieścił doktor Paweł Okołowski na stronicy sto trzeciej rzecz poświęconą, jak powiada, mojej prozie dyskursywnej, a więc nie beletrystycznej. Na stronie ostatniej nazywa mnie Okołowski racjonalistycznym naturalistą z metafizycznymi przedłużeniami. Różne piękne rzeczy napisał również ten autor w kwestii mojej pozycji na firmamencie współczesnej filozofii. Wydaje mi się jednak, że trochę z tak wysoką lokatą przesadził. (9 lutego 2004)”. 

2) Publikacja: P.Okołowski. Stanisław Lem. – w książce „Polska filozofia powojenna”, T.3. – W-wa: AW Witmark, 2005, s.179-204.
S.Lem (w „Lektury świąteczne”. – Tygodnik powszechny, 2006, Nr.2):
„Wrócę jeszcze do moich lektur świątecznych: znalazł się wśród nich trzeci tom historii powojennej filozofii w Polsce, gdzie jest też hymn na moją cześć jako filozofa”.

Praca naukowa, ale bardzo łatwa do czytania. W niej poraz pierwszy przedstawiony i systematyzowany filozoficzny dorobek Stanisława Lema na podstawie całej jego tworczości i życia.   
Przyjemnego czytania!
« Ostatnia zmiana: Września 28, 2010, 10:50:36 pm wysłana przez lemolog »

lemolog

  • Juror
  • Senior Member
  • *****
  • Wiadomości: 444
  • I love YaBB 1G - SP1!
    • Zobacz profil
Odp: Wydarzenie! Nowa książka o Stanisławie Lemie! (Lem jako filozof)
« Odpowiedź #1 dnia: Lipca 01, 2010, 08:53:55 pm »

liv

  • Global Moderator
  • God Member
  • *****
  • Wiadomości: 6612
    • Zobacz profil
Odp: Wydarzenie! Nowa książka o Stanisławie Lemie! (Lem jako filozof)
« Odpowiedź #2 dnia: Lipca 01, 2010, 09:15:18 pm »
Ba, Lemologolubie
Ale jak to kupić?
 Wydawnictwo uniwersyteckie ,to pewnikiem nakład mały. I po księgarniach małomiasteczkowych nie uświadczysz.
Może na aukcjach?
Obecnie demokracja ma się dobrze – mniej więcej tak, jak republika rzymska w czasach Oktawiana

olkapolka

  • YaBB Administrator
  • God Member
  • *****
  • Wiadomości: 6889
    • Zobacz profil
Odp: Wydarzenie! Nowa książka o Stanisławie Lemie! (Lem jako filozof)
« Odpowiedź #3 dnia: Lipca 01, 2010, 09:33:51 pm »
Ale jak to kupić?
 

Na przyklad:
http://www.sklep.gildia.pl/literatura/137699-pawel-okolowski-materia-i-wartosci

Ciekawe...ciekawe (tzn ciekawe jak wybrnie z anime i animus;))...poniewaz z  "czytaniem o" roznie u mnie bywa wiec chetnie poznam Wasze opinie;)

Nosi mnie z tymi edytami;) ale im dluzej mysle o powiazaniu Lukrecjusza z Lemem tym jednak wiekszej checi nabieram na te ksiazke.Chyba sie starzeje i przechodzi mi ze wszystko "sama...sama...sama...wielka mi dama";)
« Ostatnia zmiana: Lipca 01, 2010, 10:04:20 pm wysłana przez olkapolka »
Mężczyźni godzą się z faktami. Kobiety z niektórymi faktami nie chcą się pogodzić. Mówią dalej „nie”, nawet jeśli już nic oprócz „tak” powiedzieć nie można.
S.Lem, "Rozprawa"
Bywa odwrotnie;)

Q

  • YaBB Moderator
  • God Member
  • *****
  • Wiadomości: 16036
  • Jego Induktywność
    • Zobacz profil
Odp: Wydarzenie! Nowa książka o Stanisławie Lemie! (Lem jako filozof)
« Odpowiedź #4 dnia: Lipca 01, 2010, 11:56:29 pm »
Lukrecjusz jak wiadomo nie wziął swojej filozofii z powietrza. Ciekawe byłoby opracowanie o materialistycznym nurcie filozofii. Od początków przez Demokryta, Epikura i Lukrecjusza, aż do Lema.

Jak pan Okołowski kiedy do nas zajrzy (moze już zagląda ino się nie przyznaje? ;)) to ja bym takie cuś u niego zamówił.

(A książkę, owszem, nabędę. Nie można cały czas tylko pulpy czytc ;). Dziękuję lemologu.)
"Wśród wydarzeń wszechświata nie ma ważnych i nieważnych, tylko my różnie je postrzegamy. Podział na ważne i nieważne odbywa się w naszych umysłach" - Marek Baraniecki

maziek

  • YaBB Administrator
  • God Member
  • *****
  • Wiadomości: 13369
  • zamiast bajek ojciec mi Lema opowiadał...
    • Zobacz profil
Odp: Wydarzenie! Nowa książka o Stanisławie Lemie! (Lem jako filozof)
« Odpowiedź #5 dnia: Lipca 02, 2010, 09:17:20 am »
Świetna informacja lemologu co prawda nie wiem jak ja zmogę 500 stron z okładem ale już ją kupiłem :) . Brawo!
Człowiek całe życie próbuje nie wychodzić na większego idiotę niż nim faktycznie jest - i przeważnie to mu się nie udaje (moje, z życia).

lemolog

  • Juror
  • Senior Member
  • *****
  • Wiadomości: 444
  • I love YaBB 1G - SP1!
    • Zobacz profil
Odp: Wydarzenie! Nowa książka o Stanisławie Lemie! (Lem jako filozof)
« Odpowiedź #6 dnia: Sierpnia 09, 2010, 06:45:59 pm »
Wywiad o Lemie z Pawłem Okołowskim, autorem książki "Materia i wartości. Neolukrecjanizm Stanisława Lema":
http://www.sprawynauki.edu.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=1624&Itemid=51

maziek

  • YaBB Administrator
  • God Member
  • *****
  • Wiadomości: 13369
  • zamiast bajek ojciec mi Lema opowiadał...
    • Zobacz profil
Odp: Wydarzenie! Nowa książka o Stanisławie Lemie! (Lem jako filozof)
« Odpowiedź #7 dnia: Sierpnia 09, 2010, 08:08:30 pm »
Ciekawy wywiad. Okołowski fajnie mówi.

"Ciekawe, jak się zachowa narodowa kultura względem Lema? My Polacy nie cenimy zwykle swoich wielkich duchów za ich życia; ich notowania idą jednak w górę im dalej od ich śmierci. Dlatego sądzę, że Lem przez Polaków zostanie należycie doceniony, ale to wymaga czasu."

Czarno to widzę.

BTW obok mnie leży zabrana na wakacje książka Okołowskiego, ale nie mogę "zastartować".
Człowiek całe życie próbuje nie wychodzić na większego idiotę niż nim faktycznie jest - i przeważnie to mu się nie udaje (moje, z życia).

lymphater

  • Juror
  • YaBB Newbies
  • *****
  • Wiadomości: 4
    • Zobacz profil
Odp: Wydarzenie! Nowa książka o Stanisławie Lemie! (Lem jako filozof)
« Odpowiedź #8 dnia: Sierpnia 13, 2010, 01:09:03 pm »
Ujęcie Lema jako głosiciela starożytnego materializmu jest zadziwiające, niestandardowe i zarazem wielce interesujące. Lem sam nie zdawał sobie sprawy z podobieństwa do Lukrecjusza ale doktor Okołowski na 500 stronach dobitnie wykazuje paralelność ich osobowości oraz systemów filozoficznych. Na Lema trudno znaleźć "uchwyt". W książce Małgorzaty Szpakowskiej mamy co prawda do czynienia z przypisaniem go do pewnego nurtu w Polskiej filozofii, ale dopiero monografia Okołowskiego opisuje filozofię Lema tak całościowo i dogłębnie. Ważnym atutem autora jest to, że występuje ze stanowiska racjonalistycznego, które zajmował również sam Lem. buduje on przejrzyste schematy i jasno nakreśla mapę filozoficzną umieszczając na niej system neolukrecjański Lema.
Warto wspomnieć, że autor prowadzi od 2005 roku pasjonujący wykład z filozofii Lema na Instytucie Filozofii UW. W tym roku dotyczył Kosmologii Lukrecjusza i Lema. W przyszłym też się odbędzie - będą na nim omawiane główne idee filozoficzne Lema.

maziek

  • YaBB Administrator
  • God Member
  • *****
  • Wiadomości: 13369
  • zamiast bajek ojciec mi Lema opowiadał...
    • Zobacz profil
Odp: Wydarzenie! Nowa książka o Stanisławie Lemie! (Lem jako filozof)
« Odpowiedź #9 dnia: Sierpnia 15, 2010, 06:39:35 pm »
Widzę, że kolega jest jakoś "w temacie" to może niefilozofom wytłumczyć naokoło o co chodzi?
Człowiek całe życie próbuje nie wychodzić na większego idiotę niż nim faktycznie jest - i przeważnie to mu się nie udaje (moje, z życia).

lymphater

  • Juror
  • YaBB Newbies
  • *****
  • Wiadomości: 4
    • Zobacz profil
Odp: Wydarzenie! Nowa książka o Stanisławie Lemie! (Lem jako filozof)
« Odpowiedź #10 dnia: Sierpnia 16, 2010, 10:30:44 am »
Myślą przewodnią książki jest porównanie osobowości i filozofii Lema i Lukrecjusza.  Paralelizm między systemami filozoficznymi tych postaci wynika zdaniem Okołowskiego z podobieństw między ich osobowościami. Podobieństwo poszczególnych cech osobowości Lukrecjusza i Lema można by uznać za przypadkowe, ale tak wielka ich kumulacja zaświadcza o tym, iż Lem jest atomowym sobowtórem Lukrecjusza (jeżeli można użyć tej fizycznej idei Lukrecjusza jako metafory). Neolukrecjanizm Lema nie był świadomy inaczej niż  w przypadku neoplatonizmu czy neotomizmu, których głosiciele powołują się na swych prekursorów. Lem opowiadał się za pewną filozoficzną wizją świata, starożytną wersją materializmu, nie wiedząc o tym. Czy to możliwe żeby się za jakąś wizją świata opowiadać nie zdając sobie z tego sprawy? Okołowski wspomina na swoje usprawiedliwienie, że Lem nie lubił się nad sobą zastanawiać jego myśl zwrócona była na zewnątrz, na wszechświat.
p.s. Książka choć jest pracą filozoficzną nadaje się jak najbardziej również dla niefilozofów. Rozumowania są jasne a koncepcje filozoficzne, o których się wspomina są najpierw przedstawione. Jako że idee kosmologiczne i antropologiczne Lema opierały się na osiągnięciach współczesnej nauki nie zabraknie również kilku ciekawych wykładów popularnonaukowych.

Hoko

  • Juror
  • God Member
  • *****
  • Wiadomości: 2949
    • Zobacz profil
Odp: Wydarzenie! Nowa książka o Stanisławie Lemie! (Lem jako filozof)
« Odpowiedź #11 dnia: Sierpnia 17, 2010, 09:51:23 am »
Nie wiem, czy termin "osobowość" jest tutaj na miejscu - osobowość to dość rozległy i wieloaspektowy kompleks, a po Lukrecjuszu zostało niewiele danych. Zaś to, co można ekstrahować z jego poematu, można co najwyżej określić jako światopogląd, a i to ujmowany raczej w wąskim zakresie.

Podobnie ze "starożytnym materializmem", o którym dane też mamy szczątkowe i ogólne - przez co budowanie paralel nie stanowi większego problemu. Do tego kwestia wkomponowania w ten nurt sceptyczno-agnostycznego (a i pesymistycznego) wątku myśli Lema - a u późnego Lema to właśnie było dominantą. Jak przeczytacie, to mi opowiecie  ::)

lemolog

  • Juror
  • Senior Member
  • *****
  • Wiadomości: 444
  • I love YaBB 1G - SP1!
    • Zobacz profil
Odp: Wydarzenie! Nowa książka o Stanisławie Lemie! (Lem jako filozof)
« Odpowiedź #12 dnia: Września 28, 2010, 08:19:49 pm »
Ciekawy rysunek z tej książki o miejscu Lema:

NEXUS6

  • Juror
  • God Member
  • *****
  • Wiadomości: 2878
  • MISTYK WYSTYGŁ, WYNIK: CYNIK
    • Zobacz profil
Odp: Wydarzenie! Nowa książka o Stanisławie Lemie! (Lem jako filozof)
« Odpowiedź #13 dnia: Września 28, 2010, 09:09:05 pm »
Fragment wywiadu z poprzedniego linka:

Już w latach 60. Lem starł się z Leszkiem Kołakowskim w kwestii wpływu nowoczesnych technologii na kulturę. Zdaniem Lema, ten wpływ jest destrukcyjny - niszczy infrastrukturę duchową, czyli dobre nawyki i skłonności naszej cywilizacji. Ani Kołakowski nie był w stanie tego zrozumieć, ani do dziś wielu innych. Lem uważał, że rozwój technologii pociąga za sobą nieodwracalne a groźne zjawiska. Drobny przykład: lawinowo rośnie liczba książek, a jak mówił Lem - „Łatwiej znaleźć wielkie dzieło pośród dziesięciu tytułów, niż sto pośród tysiąca". Niebotyczny wzrost ilości książek, wykładów, studentów, itd. - rodzi kolejną wieżę Babel. Nie ma filtrów, żeby odsiewać plewy. Jednym z ostatnich pozostała instytucja habilitacji, którą chce się zlikwidować. Jeżeli to nastąpi, rozpasany egalitaryzm pochłonie zupełnie wyższe uczelnie. W mediach, w języku potocznym, a zwłaszcza w sztuce panuje - o czym Pani wspominała - pustka intelektualna. Nie zawsze rozumie się to sformułowanie właściwie. Nie oznacza ono fizycznej próżni, a duchową tandetę. Pustka duchowa na tym polega, że to, co było wartościowe, co tkwiło w cywilizacyjnej tradycji zostało wyparte przez „owoce nowoczesności", czyli przez słomę albo siano. Przez jakieś byle-co, głównie hedoniczne. Nad tym bolał Lem, co spotykało się ze zrozumiałą niechęcią wyedukowanych mas

Dokladnie to mowil Boguslaw Wolniewicz w jednym z wywiadow.
Mam pytanie odnosnie Kolakowskiego i Lema. Gdzies czytalem, ze wyrazal sie Lem o nim niezbyt pochlebnie, w duchu ironicznym, zwlaszcza co do Kolakowskiego domniemanego nawrocenia z twardego marksizmu na religijnosc. Czy oni prowadzili jakies bezposrednie spory (filozoficzne) i jak sie odnosili do swoich pogladow? Czy czasem nie o Kolakowskim, m. inn. w zamysle pisal, opisujac w opowiadaniu o Dobrycym spiecia Chloriana Teorycjusza Klapostola z uwczesnymi mu filozofami, z ktorych kazdy wyslawial pod niebiosa kolegow po fachu i podlizywal sie wladzy?

lemolog

  • Juror
  • Senior Member
  • *****
  • Wiadomości: 444
  • I love YaBB 1G - SP1!
    • Zobacz profil
Odp: Wydarzenie! Nowa książka o Stanisławie Lemie! (Lem jako filozof)
« Odpowiedź #14 dnia: Września 28, 2010, 10:36:40 pm »
Najwięcej o Kołakowskim – z czym Lem zgadzał się i z czym nie – w “Tako rzecze… Lem”.  Na str. 94 słowa Lema: “Polemizowałem z nim po niemiecku, ale było to już po czternastu latach, gdy w wielu partiach książka ta [Summa technologiae] przestawała być fantastyczną...”. Rzecz idzie o spotkaniu z Kołakowskim w Berlinie w końcu maja 1977 roku z ramach imprezy na TV. No i esej „Trzydzieści lat później” (Wiedza i życie, 1991, nr.6) – stricte polemika z Kołakowskim, jest i odpowiedz Kołakowskiego na ten tekst Lema: „Lemowi” (Wiedza i życie, 1991, nr.12).

(http://lemolog.narod.ru/)