Przedstawiam wstępne robocze założenia projektu GOLEM, będę wdzięczny za Wasze jak zwykle cenne opinie i sugestie.
Projekt ma za zadanie w przystępny sposób zaprezentować/podsumować dorobek intelektualny Lema poprzez interaktywną platformę internetową z wykorzystaniem elementów sztucznej inteligencji. Platforma składałaby się z trzech modułów:
1. Ask GOLEMDorobek myślowy Lema przedstawiony w formie pytań i odpowiedzi. Pytania użytkownik wybiera z listy albo zadaje własne, na podstawie podpowiedzi systemu. W jakiś sposób lista pytań musiałaby ograniczona, jednak można sobie wyobrazić częściowo otwartą formułę: system uczy się nowych odpowiedzi. Być może należałoby jakoś posegregować tematycznie zawartość tego działu (np. na PROGNOZY, OPINIE, HIPOTEZY)?
2. Talk with GOLEMUżytkownik miałby możliwość "porozmawiania" z chatbotem Golemem, który byłby czymś w rodzaju wirtualnego awatara Pisarza. Marzy nam się, aby stworzyć taką formę sztucznej inteligencji, która mogłaby prowadzić konwersację w duchu Lema, a ponadto rozwijać się i doskonalić.
3. About GOLEMTutaj o Golemie oraz jego stwórcy. Także o samym projekcie i jego kontrybutorach.
Dla ułatwienia Czytelnikowi lektury tego jedynego w swoim rodzaju protokołu rozmów ludzi z istotą rozumną, a nie ludzką, należy wyjaśnić kilka spraw podstawowych.
Po pierwsze, trzeba podkreślić, że GOLEM XIV n i e j e s t do rozmiarów gmachu powiększonym mózgiem ludzkim czy wręcz człowiekiem zbudowanym z lumenicznych elementów. Obce mu są wszystkie prawie motywy ludzkiego myślenia i działania. Tak np. nie interesuje się nauką stosowaną ani problematyką władzy (dzięki czemu, można by dodać, ludzkości nie zagraża opanowanie przez maszyny podobne do GOLEMA).
Po wtóre, GOLEM nie posiada, zgodnie z powiedzianym, osobowości ani charakteru. A właściwie może prokurować sobie dowolną osobowość – przy kontaktach z ludźmi. Oba powyższe zdania nie wykluczają się nawzajem, lecz tworzą błędne koło: nie umiemy bowiem rozstrzygnąć dylematu, czy To, co stwarza różne osobowości, samo jest osobowością? Jakże może być Kimś (tj. „kimś jedynym”) ten, kto potrafi być Każdym (więc Dowolnym)? (Według samego GOLEMA zachodzi nie błędne koło, lecz „relatywizacja pojęcia osobowości”; jest to problem związany z tak zwanym algorytmem samoopisu, czyli autodeskrypcji, który wtrącił psychologów w głęboką konfuzję).
Po trzecie, zachowanie GOLEMA jest nieobliczalne. Niekiedy wdaje się aż kurtuazyjnie w dyskusję z ludźmi, niekiedy natomiast próby kontaktu spełzają na niczym. Bywa też, że GOLEM żartuje, lecz jego poczucie humoru jest zasadniczo odmienne od ludzkiego. Wiele zależy od samych interlokutorów. GOLEM wykazuje – wyjątkowo i rzadko – pewne zainteresowanie ludźmi utalentowanymi w specyficzny sposób; intrygują go jak gdyby nie uzdolnienia matematyczne, choćby największe, lecz raczej formy talentu „interdyscyplinarne”; zdarzyło się już kilkakrotnie, że zupełnie jeszcze nieznanym młodym naukowcom przepowiedział – z trafnością niesamowitą – osiągnięcia w oznaczonej przez siebie dziedzinie. (Doktoryzującemu się dopiero dwudziestodwuletniemu T. Vroedlowi oświadczył po krótkiej wymianie zdań: „Będzie z pana komputer”, co miało znaczyć mniej więcej: „Będą z pana ludzie”).
Po czwarte, uczestnictwo w rozmowach z GOLEMEM wymaga od ludzi cierpliwości, a przede wszystkim opanowania, bywa on bowiem z naszego punktu widzenia arogancki i apodyktyczny; właściwie jest tylko bezwzględnym weredykiem – w logicznym, a nie tylko w towarzyskim sensie – i za nic ma miłość własną rozmówców; toteż na jego pobłażliwość liczyć niepodobna. W pierwszych miesiącach pobytu w MIT-cie przejawiał skłonność do „publicznego demontażu” rozmaitych znanych autorytetów; czynił to metodą sokratyczną – naprowadzających pytań; lecz potem odstąpił od tego obyczaju z niewiadomej przyczyny.
1. Układ i organizacja treści
Maksymalnie uproszczony, przejrzysty i czytelny interface, zachęcający do działania/aktywności ze strony użytkownika. Główna strona powinna zawierać tylko 3 elementy (w formie dużych przycisków): 1. Ask GOLEM; 2. Talk to GOLEM; 3. About GOLEM. Strona tworzona jest w języku polskim, a następnie tłumaczona na angielski i hiszpański.
2. Zawartość
Pod względem merytorycznym strona będzie stanowić kompendium prognoz, przekonań i hipotez, rozsianych po wszystkich książkach Stanisława Lem. Powinna mieć charakter przekrojowy i syntetyczny, to znaczy stanowić podsumowanie naukowego i filozoficznego światopoglądu Stanisława Lema. Punktem centralnym byłyby wykłady zaprezentowane przez Golema XIV oraz "Summa Technologiae". Do tego warto byłoby dodać elementy obecne w innych esejach ("Filozofia Przypadku"), felietonach, a także w beletrystyce ("Głos Pana", "Solaris".
3. Strona wizualna
Raczej oszczędna i spokojna grafika, jednak futurystyczna i sugerująca użytkownikowi obcowanie z jakąś wyższą, sztuczną formą inteligencji, superkomputerem. Może coś inspirowanego grafikami opartymi na kodzie binarnym (binary code)?
4. Zaplecze
Platforma powinna dawać możliwość współpracy wielu użytkownikom. Szczególnie w wypadku członu pierwszego projektu, czyli Ask GOLEM, administratorzy powinni mieć możliwość zespołowego tworzenia/dodawania nowych pytać i odpowiedzi. Chcielibyśmy tutaj zaprosić do współpracy osoby, skupione wokół
www.forum.lem.pl
Pokaż wiadomości
