Autor Wątek: Stanisław Lem. Wypędzony z Wysokiego Zamku - Agnieszka Gajewska  (Przeczytany 38580 razy)

olkapolka

  • YaBB Administrator
  • God Member
  • *****
  • Wiadomości: 6889
    • Zobacz profil
Odp: Stanisław Lem. Wypędzony z Wysokiego Zamku - Agnieszka Gajewska
« Odpowiedź #30 dnia: Stycznia 10, 2022, 07:06:25 pm »
Ano właśnie. Thx.
Czyli po "Lem opisał w" powinno być "na przykład".

W sumie dziwne, że ten gmach nie ma jeszcze swojego miejsca w "Akademii..." - trzeba naprawić:)
Mężczyźni godzą się z faktami. Kobiety z niektórymi faktami nie chcą się pogodzić. Mówią dalej „nie”, nawet jeśli już nic oprócz „tak” powiedzieć nie można.
S.Lem, "Rozprawa"
Bywa odwrotnie;)

Q

  • YaBB Moderator
  • God Member
  • *****
  • Wiadomości: 16039
  • Jego Induktywność
    • Zobacz profil
Odp: Stanisław Lem. Wypędzony z Wysokiego Zamku - Agnieszka Gajewska
« Odpowiedź #31 dnia: Stycznia 10, 2022, 08:19:16 pm »
Thx.

Nie ma za co.

W sumie dziwne, że ten gmach nie ma jeszcze swojego miejsca w "Akademii..." - trzeba naprawić:)

Ano trzeba :) (zwł., że gęsto będzie od paraleli - Gombro, Kafka, Borgesa też bym się doszukał). "Kongres..." też by wypadało.
"Wśród wydarzeń wszechświata nie ma ważnych i nieważnych, tylko my różnie je postrzegamy. Podział na ważne i nieważne odbywa się w naszych umysłach" - Marek Baraniecki

olkapolka

  • YaBB Administrator
  • God Member
  • *****
  • Wiadomości: 6889
    • Zobacz profil
Odp: Stanisław Lem. Wypędzony z Wysokiego Zamku - Agnieszka Gajewska
« Odpowiedź #32 dnia: Stycznia 17, 2022, 08:05:48 pm »
Szkoda, że nie wydano listów Lem - A. Ścibor-Rylski - widać jak bogatym źródłem informacji są.

Ale ja chciałam zapytać czy jest jakiś sposób przeglądania zasobów Filmoteki Narodowej online? Czy trzeba zwracać się z prośbą o udostępnienie?

W"Wypędzonym" jest kilka przypisów, które kierują właśnie do FN - są nawet podane sygnatury. Jednak wpisanie ich na stronie FN nie przynosi żadnych wymiernych rezultatów.
Np. chętnie zajrzałbym do: S. Lem " Marek, Marysia i Eugeniusz" Nowela filmowa, Filmoteka Narodowa, sygn.S-31991, s.10
Mężczyźni godzą się z faktami. Kobiety z niektórymi faktami nie chcą się pogodzić. Mówią dalej „nie”, nawet jeśli już nic oprócz „tak” powiedzieć nie można.
S.Lem, "Rozprawa"
Bywa odwrotnie;)

Q

  • YaBB Moderator
  • God Member
  • *****
  • Wiadomości: 16039
  • Jego Induktywność
    • Zobacz profil
Odp: Stanisław Lem. Wypędzony z Wysokiego Zamku - Agnieszka Gajewska
« Odpowiedź #33 dnia: Stycznia 19, 2022, 02:05:27 am »
"Wśród wydarzeń wszechświata nie ma ważnych i nieważnych, tylko my różnie je postrzegamy. Podział na ważne i nieważne odbywa się w naszych umysłach" - Marek Baraniecki

olkapolka

  • YaBB Administrator
  • God Member
  • *****
  • Wiadomości: 6889
    • Zobacz profil
Odp: Stanisław Lem. Wypędzony z Wysokiego Zamku - Agnieszka Gajewska
« Odpowiedź #34 dnia: Stycznia 21, 2022, 12:48:04 pm »
Strona 343:
Teatrolożka Marta Bryś omówiła film Przekładaniec jako przykład rozważań o kłopotach z narzucaniem definicji tożsamościowych, jakie mieli polscy intelektualiści po antysemickiej nagonce trwającej od czerwca 1967 roku. Nawet ci, których zaszczuto i wyrzucono z kraju, wykazując im żydowskich przodków, często nie byli związani z tradycją żydowską, a czasami nie zdawali sobie sprawy ze swojego pochodzenia.
(...)
Bohater nie dostrzega różnicy między swoim zachowaniem przed wypadkiem i po przeszczepach, ale jednocześnie nie ma wpływu na własną tożsamość, a w jego życiu pojawiają się poważne problemy, ponieważ to prawnicy mają ustalić, czy jest ojcem dzieci swojego brata. Dokładnie tym samym procedurom podlegali od marca 1968 roku lekarze, reżyserzy, aktorzy, pisarze i wiele innych osób.


Uważam, że to jest dopisywanie sensów.
Chyba, że Lem w jakimś liście zaznaczył, że upiekł dwie pieczenie na jednym ogniu: problemy prawne związane z transplantacją i te związane z żydowskim pochodzeniem.
Mężczyźni godzą się z faktami. Kobiety z niektórymi faktami nie chcą się pogodzić. Mówią dalej „nie”, nawet jeśli już nic oprócz „tak” powiedzieć nie można.
S.Lem, "Rozprawa"
Bywa odwrotnie;)

Q

  • YaBB Moderator
  • God Member
  • *****
  • Wiadomości: 16039
  • Jego Induktywność
    • Zobacz profil
Odp: Stanisław Lem. Wypędzony z Wysokiego Zamku - Agnieszka Gajewska
« Odpowiedź #35 dnia: Stycznia 21, 2022, 04:20:41 pm »
Uważam, że to jest dopisywanie sensów.

Zgadzam się z Tobą (acz nie dziwię się - do końca - Gajewskiej, że wsparła się na pasującej jej do tezy Bryś). Niemniej, dam namiary na tekst M.B., niech broni się (lub wystawia na krytykę) sama:
https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/33201
Ale zlinkuję i artykuł wobec jej interpretacji sceptyczny:
https://popmoderna.pl/czesci-zamienne-przekladaniec-lem-rewizyta/

I - offtopicznie - dorzucę jeszcze jeden tekst o "Przekładańcu" (był?):
https://akademiapolskiegofilmu.pl/pl/historia-polskiego-filmu/artykuly/wajda-autoironicznie-lem-i-przekladaniec/651
« Ostatnia zmiana: Stycznia 21, 2022, 06:37:38 pm wysłana przez Q »
"Wśród wydarzeń wszechświata nie ma ważnych i nieważnych, tylko my różnie je postrzegamy. Podział na ważne i nieważne odbywa się w naszych umysłach" - Marek Baraniecki

liv

  • Global Moderator
  • God Member
  • *****
  • Wiadomości: 6612
    • Zobacz profil
Odp: Stanisław Lem. Wypędzony z Wysokiego Zamku - Agnieszka Gajewska
« Odpowiedź #36 dnia: Stycznia 29, 2022, 06:35:29 pm »
Cytuj
Ale ja chciałam zapytać czy jest jakiś sposób przeglądania zasobów Filmoteki Narodowej online? Czy trzeba zwracać się z prośbą o udostępnienie?
Widzę jakiś szlak, ale czy online?
https://fina.gov.pl/zbiory/biblioteka/

Jeden samochodzikowiec zaleca taki trop;
Jeśli chodzi o materiały tzw. literackie, czyli scenariusze, scenopisy itd. to sprawa jest bardzo prosta, pod warunkiem, że mieszkasz w Warszawie lub możesz tu przyjechać.
1. piszesz lub dzwonisz do czytelni FINA - czytelnia@fina.org.pl, tel. 221824526 lub 221824521
2. umawiasz się na jakiś termin najlepiej z kilkudniowym wyprzedzeniem
3. piszesz/mówisz co chcesz zobaczyć - tu są dwa sposoby, albo po prostu podajesz tytuł i zdajesz się na obsługę, albo mogę wysłać Ci zestawienie materiałów i sam wybierasz konkretne.
4. przychodzisz na Puławską 61 i czytasz.
« Ostatnia zmiana: Stycznia 29, 2022, 06:40:48 pm wysłana przez liv »
Obecnie demokracja ma się dobrze – mniej więcej tak, jak republika rzymska w czasach Oktawiana

Cetarian

  • Full Member
  • ****
  • Wiadomości: 223
    • Zobacz profil
Odp: Stanisław Lem. Wypędzony z Wysokiego Zamku - Agnieszka Gajewska
« Odpowiedź #37 dnia: Marca 31, 2022, 01:11:04 am »

Przeglądałem ostatnio „Tako rzecze …Lem” i zwróciłem uwagę na następujący fragment [str. 446]:
„Jest rzeczą  charakterystyczną, że w trakcie zbierania przez WL moich listów do wydania, odnalazł się gruby plik listów do interesującego się moją twórczością, nieżyjącego już, fizyka – profesora Władysława Kapuścińskiego. To był jedyny wypadek, gdy miałem do czynienia z pierwszorzędnym badaczem polskim. Z innymi autentycznymi uczonymi klasy światowej spotykałem się wyłącznie za granicą, na przykład w Niemczech lub w Rosji.”       

Z indeksu zamieszczonego w „Wypędzonym” wynika, że nazwisko Kapuścińskiego pojawia się w książce Gajewskiej na dwudziestu jeden stronach (lub grupach stron).
Dla porównania Kandel pojawia się na dwudziestu czterech stronach. 
Mrożek na dwudziestu dwóch.
Czyli, według tej statystyki, wszyscy trzej odgrywali podobnie istotne role w życiu Lema.
Przy tym, z takim zastrzeżeniem, że biografię Gajewskiej przeczytałem zaraz po premierze, jeszcze w listopadzie 2021 r., wydaje mi się, że fragmenty listów (od i do) Kapuścińskiego, które Gajewska cytowała, były ciekawe, a cała korespondencja zapewne byłaby, przynajmniej dla mnie, bardziej interesująca, niż korespondencja Lema z Mrożkiem, przez którą brnąłem bez entuzjazmu i której nie dokończyłem.
Stąd pytanie, czy ktoś (a zwłaszcza nad-/superadministrator) coś wie, na temat publikacji korespondencji Lema z Władysławem Kapuścińskim. Zostanie wydana, czy nie?
Jeśli tak, to kiedy?
Jeśli nie, to dlaczego?     
   
*
Nie wiem czy z tą „klasą światową” Kapuścińskiego Lem trochę nie przesadził, ale z ich korespondencją chętnie bym się zapoznał.
https://pl.wikipedia.org/wiki/W%C5%82adys%C5%82aw_Kapu%C5%9Bci%C5%84ski


Q

  • YaBB Moderator
  • God Member
  • *****
  • Wiadomości: 16039
  • Jego Induktywność
    • Zobacz profil
Odp: Stanisław Lem. Wypędzony z Wysokiego Zamku - Agnieszka Gajewska
« Odpowiedź #38 dnia: Marca 31, 2022, 10:08:54 am »
O tej korespondencji prof. Jarzębski pisze tak:

najważniejsze bloki korespondencji kierowane są do profesora Władysława Kapuścińskiego, wybitnego fizyka, i do Michaela Kandla, amerykańskiego tłumacza utworów Lema. Z Kapuścińskim podejmuje pisarz frapujące dyskusje na rozmaite tematy – uznając wszelako wyższe na terenie nauk ścisłych kompetencje swego rozmówcy
"Lem w listach"

A - jak to ująłeś - nad-/superadministrator (w swojej magisterce) następująco:

Symfonia stylizacji: różne głosy i style, w zależności od osoby, do której skierowany jest przekaz. Mamy /.../ Naukowe wykłady, naszpikowane fachową terminologią, jak te pisane do Władysława Kapuścińskiego, profesora fizyki.

"Listy a literatura:
korespondencja Stanisława Lema z Michaelem Kandlem"

Więc zdaje się, że faktycznie musi to być b. interesująca wymiana myśli, i dobrze by było móc ją przeczytać. Znaczy - dopisuję się pod - niewprost sformułowanym - wnioskiem o publikację ;) .

ps.
Nie wiem czy z tą „klasą światową” Kapuścińskiego Lem trochę nie przesadził

Niewątpliwie był to uczony pracujący i publikujący również za granicą:
https://scholar.google.co.uk/scholar?start=0&q=author:"W.+Kapuściński"&hl=en&as_sdt=0,5
Więc jeśli nawet światową uznamy za kurtuazję, to można ją gładko zamienić na międzynarodową ;) .
« Ostatnia zmiana: Marca 31, 2022, 10:34:55 am wysłana przez Q »
"Wśród wydarzeń wszechświata nie ma ważnych i nieważnych, tylko my różnie je postrzegamy. Podział na ważne i nieważne odbywa się w naszych umysłach" - Marek Baraniecki

Q

  • YaBB Moderator
  • God Member
  • *****
  • Wiadomości: 16039
  • Jego Induktywność
    • Zobacz profil
Odp: Stanisław Lem. Wypędzony z Wysokiego Zamku - Agnieszka Gajewska
« Odpowiedź #39 dnia: Kwietnia 24, 2022, 03:12:41 am »
Panel lemologiczny z minionego Konline, wśród Dyskutantów A. Gajewska (poza nią Jakub Gomułka i Łukasz Kucharczyk):
"Wśród wydarzeń wszechświata nie ma ważnych i nieważnych, tylko my różnie je postrzegamy. Podział na ważne i nieważne odbywa się w naszych umysłach" - Marek Baraniecki

.chmura

  • Juror
  • Senior Member
  • *****
  • Wiadomości: 309
  • I Love YaBB 2!
    • Zobacz profil

A

  • Full Member
  • ****
  • Wiadomości: 205
    • Zobacz profil
Odp: Stanisław Lem. Wypędzony z Wysokiego Zamku - Agnieszka Gajewska
« Odpowiedź #41 dnia: Maja 29, 2022, 01:37:19 pm »
https://tworczosc.com.pl/artykul/kto-potrafi-niech-zrobi-lepiej/

Teza główna filozofii Lema: "technologia jest zmienną niezależną cywilizacji" nie jest, jak chce autor recenzji, taka banalna. Mam wątpliwości czy wykładana w żargonie marksistowskim jako "postępujący rozwój sił wytwórczych" była tak rozumiana jak rozumiał ją Lem. Czy nie wynikał wtedy z tej tezy, tak wykładanej, w latach 50. czy 60., pewny optymizm? Jako ludzkość rozpętaliśmy siły nad którymi nie mamy pełnej kontroli, a które mają formę władzy nad nami. I stąd między innymi brał się uzasadniony pesymizm Pisarza.
« Ostatnia zmiana: Maja 29, 2022, 01:59:40 pm wysłana przez A »

liv

  • Global Moderator
  • God Member
  • *****
  • Wiadomości: 6612
    • Zobacz profil
Odp: Stanisław Lem. Wypędzony z Wysokiego Zamku - Agnieszka Gajewska
« Odpowiedź #42 dnia: Maja 29, 2022, 02:40:08 pm »
Cytuj
Teza główna filozofii Lema: "technologia jest zmienną niezależną cywilizacji" nie jest, jak chce autor recenzji, taka banalna. Mam wątpliwości czy wykładana w żargonie marksistowskim jako "postępujący rozwój sił wytwórczych" była tak rozumiana jak rozumiał ją Lem.
Podzielam wątpliwości.
Resztki pamięci o diamacie podpowiadają, że w pojęciu "siły wytwórcze", obok rozwoju technologii zawiera się też analogiczny rozwój człowieka, co pozwalałoby na jej kontrolę.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Si%C5%82y_wytw%C3%B3rcze
W tym sensie z czasem powinien powstać jakiś superczłowiek  :)
A Lem zauważył że te dwa procesy się rozjeżdżają. W miarę rozwoju technologii, człowiek (szeroko rozumiany) się zwija. Czyli jadąc Lemem w podróż XXIV ...indiocieje  :)
 Stąd jak sądzę, jego pesymizm.
Przy takim trendzie człowiek musi stać się niewolnikiem tejże. Bo zwyczajnie głupieje. Ja obecnie obserwuję totalny zanik zdolności (?) zapamiętywania u młodzieży.
Za nich pamięta już smartfon.
I tak czuję, że ma to coś wspólnego z artykułem linkowanym przez Hoka.
« Ostatnia zmiana: Maja 29, 2022, 05:00:01 pm wysłana przez liv »
Obecnie demokracja ma się dobrze – mniej więcej tak, jak republika rzymska w czasach Oktawiana

A

  • Full Member
  • ****
  • Wiadomości: 205
    • Zobacz profil
Odp: Stanisław Lem. Wypędzony z Wysokiego Zamku - Agnieszka Gajewska
« Odpowiedź #43 dnia: Maja 29, 2022, 11:50:12 pm »
Cytuj
Teza główna filozofii Lema: "technologia jest zmienną niezależną cywilizacji" nie jest, jak chce autor recenzji, taka banalna. Mam wątpliwości czy wykładana w żargonie marksistowskim jako "postępujący rozwój sił wytwórczych" była tak rozumiana jak rozumiał ją Lem.
Podzielam wątpliwości.
Resztki pamięci o diamacie podpowiadają, że w pojęciu "siły wytwórcze", obok rozwoju technologii zawiera się też analogiczny rozwój człowieka, co pozwalałoby na jej kontrolę.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Si%C5%82y_wytw%C3%B3rcze
W tym sensie z czasem powinien powstać jakiś superczłowiek  :)
A Lem zauważył że te dwa procesy się rozjeżdżają. W miarę rozwoju technologii, człowiek (szeroko rozumiany) się zwija. Czyli jadąc Lemem w podróż XXIV ...indiocieje  :)
 Stąd jak sądzę, jego pesymizm.
Przy takim trendzie człowiek musi stać się niewolnikiem tejże. Bo zwyczajnie głupieje. Ja obecnie obserwuję totalny zanik zdolności (?) zapamiętywania u młodzieży.
Za nich pamięta już smartfon.
I tak czuję, że ma to coś wspólnego z artykułem linkowanym przez Hoka.

Najważniejszy tekst Marksa, z którego wywiedziono materializm historyczny (hismat) to przedmowa do "Przyczynku do krytyki ekonomii politycznej". A jak pisze Kołakowski w pierwszym tomie "Głównych nurtów marksizmu": "niewiele jest tekstów, które w dziejach myśli ludzkiej obudziły taką masę polemik, sprzeciwów i skłóconych interpretacji". Poniżej podaję najważniejszy fragment. Ten sam, który cytuje Kołakowski.

Cytuj
W społecznym wytwarzaniu swego życia ludzie wchodzą w określone, konieczne, niezależne od ich woli stosunki - w stosunki produkcji, które odpowiadają określonemu szczeblowi rozwoju ich materialnych sił wytwórczych. Całokształt tych stosunków produkcji tworzy ekonomiczną strukturę społeczeństwa, realną podstawę, na której wznosi się nadbudowa prawna i polityczna i której odpowiadają określone formy świadomości społecznej. Sposób produkcji życia materialnego uwarunkowuje społeczny,| polityczny i duchowy proces życia w ogólności. Nie świadomość ludzi określa ich byt, lecz, przeciwnie, byt społeczny ludzi określa ich świadomość. Na określonym szczeblu swego rozwoju materialne siły wytwórcze społeczeństwa popadają w sprzeczność z istniejącymi stosunkami produkcji, albo - co jest tylko prawnym tego wyrazem - ze stosunkami własności, w których łonie one się dotąd rozwijały. Z form rozwoju sił wytwórczych stosunki te zamieniają się w ich kajdany. Wówczas następuje epoka rewolucji socjalnej. Wraz ze zmianą podłoża ekonomicznego odbywa się mniej lub bardziej szybko przewrót w całej olbrzymiej nadbudowie. Przy rozpatrywaniu takich przewrotów, trzeba zawsze odróżniać przewrót materialny w warunkach ekonomicznych produkcji, dający się stwierdzić ze ścisłością nauk przyrodniczych, - od form prawnych,, politycznych, religijnych, artystycznych lub filozoficznych, krócej: od form ideologicznych, w jakich ludzie uświadamiają sobie ten konflikt i zwalczają go. Podobnie jak nie można sądzić o poszczególnym człowieku na podstawie tego, co on sam o sobie myśli, tak też nie można sądzić o takiej epoce przewrotu na podstawie jej' świadomości. Odwrotnie, świadomość tę należy wytłumaczyć jako wynikającą ze sprzeczności życia materialnego, z istniejącego konfliktu pomiędzy społecznymi siłami wytwórczymi a stosunkami produkcji. Żadna formacja społeczna nie ginie, zanim się nie rozwiną wszystkie te siły wytwórcze, którym daje ona dostateczne pole rozwoju, i nowe, wyższe stosunki produkcji nie zjawiają się nigdy, zanim w łonie starego społeczeństwa nie dojrzeją materialne warunki ich istnienia. Dlatego też ludzkość stawia sobie zawsze tylko takie zadania, które jest w stanie rozwiązać, albowiem przy bliższym ich rozpatrzeniu okazuje się zawsze, że samo zadanie wyłania się dopiero wówczas, kiedy warunki materialne do jego rozwiązania już istnieją lub co najmniej znajdują się w procesie stawania się. W ogólnych zarysach można określić azjatycki, antyczny, feudalny i współczesny, burżuazyjny, sposoby produkcji jako progresywne epoki ekonomicznej formacji społecznej. Burżuazyjne stosunki produkcji są ostatnią antagonistyczną formą społecznego procesu produkcji, antagonistyczną nie w sensie antagonizmu indywidualnego, lecz w sensie antagonizmu wyrastającego ze społecznych warunków życia jednostek; ale siły wytwórcze, rozwijające się w łonie społeczeństwa burżuazyjnego, stwarzają zarazem materialne warunki rozwiązania tego antagonizmu. Dlatego też owa formacja społeczna zamyka prehistorię społeczeństwa ludzkiego.
   
https://www.marxists.org/polski/marks-engels/1859/ekon-pol/00.htm
« Ostatnia zmiana: Maja 29, 2022, 11:58:50 pm wysłana przez A »

Q

  • YaBB Moderator
  • God Member
  • *****
  • Wiadomości: 16039
  • Jego Induktywność
    • Zobacz profil
Odp: Stanisław Lem. Wypędzony z Wysokiego Zamku - Agnieszka Gajewska
« Odpowiedź #44 dnia: Maja 30, 2022, 11:51:17 am »
Teza główna filozofii Lema: "technologia jest zmienną niezależną cywilizacji" nie jest, jak chce autor recenzji, taka banalna.
Podzielam wątpliwości.

Zabawnie się składa, bo wróciłem akurat do wspominanej dawno temu dukajologicznej magisterki Anny Bałdygi - którą od dobrych lat paru da się czytać online w całości:
https://baldyga.files.wordpress.com/2015/09/anna_baldyga_praca_magisterska.pdf
I w - linkowanym już jej fragmencie o "Perfekcyjnej..." (dowodzącym, mówiąc nawiasem, że jest ona - od strony koncepcyjnej - w całości zbudowana na "Nowej Kosmogonii" i GOLEM-owych zdaniach "wkroczycie w eksperymentalną kulturogenezę, w metafizykę doświadczalną i w stosowaną ontologię" oraz "Wyższe budowle cerebralne wymagają rosnącej ilości otulin, które nie są biernymi podporami, lecz sojuszniczo zmyślnym środowiskiem, sprzyjającym szturmowaniu kolejnych barier wzrostu", z drobną domieszką "Powrotu...", "Pokoju..." - Wojny! - i "Czarnej komnaty...") znalazłem wzmiankę, iż myśl tę Mistrz już w "Summie..." zawarł, formułując ją tam bardziej nieśmiało, pytająco:

"Kto powoduje kim? Technologia nami, czy też my – nią?" Czy to ona prowadzi nas, dokąd chce, choćby do zguby, czy też możemy zmusić ją do ugięcia się przed naszym dążeniem? Ale co, jeśli nie myśl technologiczna określa owo dążenie?"

(Kontekst był taki, że rozpędzone Progresy J.D. są słów powyższych ilustracją.)
« Ostatnia zmiana: Maja 30, 2022, 12:25:42 pm wysłana przez Q »
"Wśród wydarzeń wszechświata nie ma ważnych i nieważnych, tylko my różnie je postrzegamy. Podział na ważne i nieważne odbywa się w naszych umysłach" - Marek Baraniecki